کتابخانه واتیکان
کتابخانۀ واتیکان (Vatican Library)
در قرن ۴م در شهر رم بر پا شد اما تا قرن ۱۵م، که پاپ نیکلاس[۱] پنجم زندگی تازه‌ای به آن بخشید، چندان فعال نبود. قدیم‌ترین کتابخانۀ عمومی در اروپا و از مهم‌ترین کتابخانه‌های جهان است. در آغاز برای نگهداری از نسخه‌های خطی تأسیس شد. نخستین سرکتابدار آن پلاتینا (بارتولومّئو دِ ساکّی)[۲] حدود ۲,۵۰۰ کتاب را در آن فهرست کرد. در حال حاضر، مشتمل بر بیش از ۷۵هزار نسخۀ خطی و ۱,۱۰۰,۰۰۰ کتاب چاپی است که چاپ حدود ۸,۵۰۰ جلد از آن‌ها به دورۀ نخستین صنعت چاپ برمی‌گردد. کتابخانه همچنین آرشیوی عظیم مشتمل بر ۱۵۰هزار شیء و ۳۰۰هزار سکه و مدال دارد. در قرن ۲۰، ضمن بهبود تجهیزات و امکانات این کتابخانه، عمدتاً با مساعدت‌های مالی موقوفۀ کارْنِگی[۳] برای صلح جهانی، کتابدارانی از امریکا برای فهرست‌نویسی و طبقه‌بندی محتویات آن، کار مفصلی انجام دادند (۱۹۲۷ـ۱۹۳۰). در ۱۹۵۷، میکروفیلم‌هایی از بیشتر نسخه‌های خطی این کتابخانه تهیه و به دانشگاه سنت لوئیس[۴] سپرده شد.