وگا، لوپه د (۱۵۶۲ـ۱۶۳۵)

لوپه د وگا Lope de Vega
زادروز	مادرید 1562م
درگذشت	1635م
ملیت	اسپانیایی
تحصیلات و محل تحصیل
شغل و تخصص اصلی	شاعر و نمایشنامه‌نویس
شغل و تخصص های دیگر	کشیش
آثار	چشمۀ میش‌ها (ح ۱۶۱۴) فیلومنا، گربگان، شهسوار اولمدو شعر: وگای پارناسی رمان: آرکادیا (۱۵۹۸)
گروه مقاله	ادبیات غرب
خویشاوندان سرشناس
جوایز و افتخارات	از بنیادگذاران نمایش نوین اسپانیا

وگا، لوپه د (۱۵۶۲ـ۱۶۳۵)(Vega, Lope de)

لوپه د وگا

شاعر و نمایش‌نامه‌نویس اسپانیایی. از بنیادگذاران نمایش نوین اسپانیایی است. حماسه، شعر شبانی، چکامه، غزل‌واره، رمان، و بیش از ۵۰۰ نمایش‌نامه نوشت (۴۲۶ نمایش‌نامه از آن هنوز موجود است)، که غالباً تراژی‌ـ‌ کمدی‌اند. دیدگاه‌هایش را درباب نمایش‌نامه در هنر جدید در نمایش‌نامه‌نویسی (۱۶۰۹) نوشت و در آن از نوآوری‌‌های خود، در عین تأکید بر قالب‌های کلاسیک، دفاع کرد. اثر او با نام چشمۀ میش‌ها (ح ۱۶۱۴) به‌منزلۀ نخستین نمایش‌نامۀ پرولتاریایی با استقبال روبه‌رو شد. سال‌های آغازین زندگی او نامعلوم است، اما بسیاری از روابط عشقی‌اش به‌خوبی ثبت شده‌اند. در مادرید به‌دنیا آمد و در ۱۵۸۸ به‌سبب تحقیر خانوادۀ معشوقش، هشت سال تبعید شد؛ سپس با زنی دیگر ازدواج کرد و چند روز بعد در مقام ملاح ناوگان فیلیپ دوم موجبات سفری را از لیسبون فراهم کرد. در ۱۵۹۰ عفو شد و به مادرید بازگشت. ازدواج‌ها و روابط عشقی او ادامه یافت؛ با این همه در ۱۶۱۴ کشیش شد. تجرد او ادامه نیافت و در ۱۶۱۷ عاشق پُرشور زنی ۲۶ ساله با نام مارتا د نوارس شد. به‌رغم عهد و پیمانی که وگا داشت، آن‌ها باهم زندگی کردند و مارتا ظاهراً او را به نوشتن داستان‌هایی برای مارسیا لئوناردو تشویق کرد (نام کتاب اشاره‌ای پنهان به خود نوارس بود) اما به‌تدریج به کوری و جنون دچار شد و در ۱۶۳۲ درگذشت. مرگ او الهام‌بخش لوپه در سرودن شعر شبانی آماریلیس (۱۶۳۳) شد، اندکی بعد خود لوپه نیز درگذشت. او را با شکوه بسیار در کلیسای سان سباستیان مادرید به‌خاک سپردند، اما از آن‌جا که جسد او را به گوری معمولی انتقال دادند، گورش شناخته‌شده نیست. وگا شاعری تغزلی بود و غزل، شعر شبانی، و بالاد می‌سرود که بسیاری از آن‌ها ملهم از ماجراهای عشقی او بود. از غزل‌های او ۲۰۰ غزل در ۱۶۰۲، ۱۰۰ غزل دیگر در ۱۶۱۴، و برگزیده‌ای از شعر او با نام وگای پارناسی (نمایش تحت نام او) کمی بعد از مرگش در ۱۶۳۷ چاپ شد. در ۱۶۳۴ شعر کمدی او، با نام «گُربگان»، دربارۀ اعمال گربه‌ای شریر، در جُنگ دیگری از آثار او با نام اشعار الهی و بشری به‌چاپ رسید. رمان شبانی آرکادیا را در ۱۵۹۸ نوشت (با توجه به این که نوعی رمان واقعی بود و کاملاً براساس ماجرای اشخاص واقعی نوشته شده بود). در ۱۶۰۴ رمانی بیزانسی با نام زائر در کشور خود آفرید که گونه‌ای باب روز بود و ضمیمۀ سودمندی (برای پژوهشگران معاصر) با فهرست ۲۱۹ نمایش‌نامۀ او تا آن روز داشت. در پاسخ داستان‌های نمونه، اثر میگل د سروانتس، مجموعۀ داستان‌هایی برای مارسیا لئوناردو را نوشت که در فواصل زمانی مختلف در مجموعه‌های گوناگون منتشر شد: نخستین آن‌ها دارایی‌های دیانا در مجموعۀ فیلومنا (۱۶۲۱) و سه داستان دیگر در سیرسه (۱۶۲۴) چاپ شد. سرانجام گفت‌وگوهای طولانی منثور دوروتئا (۱۶۳۲) را نوشت که یادآور سلستینا است؛ اگرچه داستان عشق‌های نخستین او به‌صورت اشعار تغزلی در میان این اثر آمده است. به‌رغم آن که نمایش‌نامه‌نویسی پُرکار بود (لوپه نزدیک به ۵۰۱ اثر نمایشی نوشت)، هیچ متن معتبری از هیچ‌یک از نمایش‌نامه‌هایش وجود ندارد. در ۱۶۱۹ بود که اجازۀ نشر گزیدۀ آثارش را داد؛ با این حال، تا آن زمان بسیاری از کارهای او به‌صورت غیرمجاز چاپ می‌شد. ادبیات قدیمی‌تر کاستیلی (بالادها، وقایع‌نامه‌ها) یا حوادث تاریخی، نمایش‌نامه‌نویسان کلاسیک ـ به‌ویژه پلاوتوس ـ انجیل یا متل‌های عامیانه الهام‌بخش او در نوشتن نمایش‌نامه‌هایش بود. بدین‌ترتیب تراژدی شهسوار اولمدو (ح ۱۶۱۵ـ۱۶۲۶، چاپ ۱۶۴۱) به سلستینا اشاره دارد، در حالی‌که چشمۀ میش‌ها وقایع مربوط به تاریخ قرن ۱۵ کاستیل را در خود ادغام کرده است. سگ باغبان، که در فاصلۀ ۱۶۱۳ تا ۱۶۱۵ نوشته شده است، کمدی دسیسه چینی‌های اشرافی و هویت دروغینی است که به‌سبک کمدی کلاسیک و به‌شکلی استادانه با خرسندی خاطر شخصیت‌ها پایان می‌یابد.

 

---