ونیزلوس، الیفتریوس (۱۸۶۴ـ۱۹۳۶)
وِنیزِلوس، اِلیِفْترْیوس (۱۸۶۴ـ۱۹۳۶)(Venizelos, Eleutherios)
سیاستمدار یونانی، زادۀ کرت[۱]. رهبر جنبش مردم جزیرۀ کرت برضد سلطۀ ترکان عثمانی تا وحدت این جزیره با یونان (۱۹۰۵) بود. پیش از آن‌که او را به فرانسه تبعید کنند (۱۹۳۵)، پنج بار نخست‌وزیر یونان (۱۹۱۰ـ۱۹۱۵، ۱۹۱۷ـ۱۹۲۰، ۱۹۲۴، ۱۹۲۸ـ۱۹۳۲، و ۱۹۳۳) شد. پس از رهبری مبارزۀ مردم کرت برضد سلطۀ ترکان، رئیس مجلس کرت شد و در ۱۹۰۵ اتحاد این جزیره با یونان را اعلام کرد. در سِمَت نخست‌وزیر یونان از ۱۹۱۰، به اصلاحات مالی، نظامی، و حقوقی پرداخت و یونان را در جنگ‌های بالکان[۲] (۱۹۱۲ـ۱۹۱۳) رهبری کرد که درنتیجۀ آن مقدونیه[۳] به خاک یونان منضم شد. اما اقدامات ونیزلوس برای پیوستن به متفقین در جنگ جهانی اول سبب برکناری او از سوی شاه کنستانتین[۴] شد. درپی آن، ونیزلوس با قیام برضد پادشاه دولتی موقت در کرت و بعد در سالونیک[۵] برپا داشت و به بلغارستان و آلمان اعلام جنگ کرد و موجبات کناره‌گیری کنستانتین را از سلطنت فراهم آورد. پس از این که دوباره به نخست‌وزیری یونان رسید (۱۹۱۷)، در کنفرانس صلح پاریس[۶] شرکت کرد (۱۹۱۹). یونان را به جنگ با ترکیه بر سر آناتولی[۷] کشاند (۱۹۲۰)، اما این جنگ باعث شکست او در انتخابات شد. زمانی که برای آخرین‌بار برسر قدرت بازگشت (۱۹۳۳)، او را به دست داشتن در شورشی متهم کردند که هوادارانش برپا کرده بودند؛ در نتیجه، به فرانسه گریخت و در همان‌جا درگذشت.