گلدشمیت، ویکتور (۱۸۸۸ـ۱۹۴۷)

گُلْدِشْمیت، ویکْتور (۱۸۸۸ـ۱۹۴۷)(Goldschmidt, Victor)

شیمی‌دان نروژیِ زادۀ سوئیس. در ژئو‌شیمی (زمین‌شیمی)، به‌ویژه دربارۀ توزیع عناصر پوستۀ زمین، تحقیقی اصولی صورت داد. او فرآیندهای شیمیایی عظیم در ازمنۀ زمین‌شناسی را براساس قوانین تعادل شیمیایی تفسیر پذیر می‌دانست. گلدشمیت با استفاده از بلورنگاری پرتو ایکس نشان داد که با فرض تعادل الکتریکی بین یون‌های مثبت و منفی، مهم‌ترین عامل در ساختار بلور اندازه یا شعاع یون است. تحلیل کامل نتایج حاصل از ژئوشیمی، اخترفیزیک، و فیزیک‌ هسته‌ای به تحقیقات او دربارۀ فراوانی عناصر در کیهان، و رابطۀ بین پایداری ایزوتوپی و فراوانی انجامید. بررسی‌ فراوانیِ طبیعی دربارۀ هشت عنصر مسلط اطلاعاتی را در این زمینه آشکار کرد. محاسبۀ دوبارۀ درصدهای اتمی و حجمی به درک این مفهوم مهم انجامید که پوستۀ زمین عمدتاً از آنیون‌های اکسیژن (۹۰ درصد حجمی) تشکیل شده است و سیلیسیم و فلزات معمولی دیگر، باقی‌ماندۀ فضا را پرمی‌کنند. گلدشمیت در زوریخ زاده شد و در کودکی همراه والدینش به نروژ مهاجرت کرد. در دانشگاه کریستیانا، واقع در اسلوی کنونی، درس خواند. هنگامی که به گوتینگن آلمان رفت، استاد و مدیر انستیتو کانی‌شناسی شد (۱۹۱۴‌ـ‌۱۹۲۹). با ظهور نازیسم در ۱۹۳۵، اجباراً به نروژ بازگشت، اما در جنگ جهانی دوم دوباره مجبور به فرار شد. ابتدا به سوئد و سپس به بریتانیا رفت. در ابردین و راتمستد، در رشتۀ خاک‌شناسی فعالیت کرد و پس از پایان جنگ به نروژ بازگشت. در طول جنگ جهانی دوم، همواره کپسولی از سیانید با خود داشت تا اگر آلمانی‌ها به بریتانیا حمله کردند، خودکشی کند.

 

---