والاس، آلفرد راسل (۱۸۲۳ـ۱۹۱۳)

والاس، آلفِرِد راسِل (۱۸۲۳ـ۱۹۱۳)(Wallace, Alfred Russel)

والاس، آلفِرِد راسِل

طبیعت‌گرای ویلزی. نمونه‌های جانوری و گیاهی بسیاری از امریکای جنوبی و آسیای جنوب شرقی گردآورد و مستقلاً به همان نظریۀ تطوری رسید که چارلز داروین نیز براساس مفهوم انتخاب طبیعی به آن رسیده بود. در ۱۸۵۸، والاس در مقاله‌ای نظریات خود را دربارۀ تطور تشریح و آن را برای داروین ارسال کرد. داروین در این هنگام هنوز نظریۀ خود را منتشر نکرده بود. آن دو، مشترکاً، مقاله‌ای را در انجمن لینه عرضه کردند (۱۸۵۸). عنوان مقالۀ والاس: «دربارۀ گرایش بی‌نهایت به تنوع با حرکت از نمونۀ آغازین» بود که در آن بر بقای مناسب‌ترین انواع در طبیعت تأکید کرده بود. هرچند هر دو معتقد بودند که نژاد انسانی، به شکل فیزیکی کنونی، حاصل تکامل‌یافته‌ای از انتخاب‌های طبیعی است، اما والاس بر آن بود که قابلیت‌های بالاتر ذهنی در انسان حاصل نوعی عامل فرازیستی است. والاس در آسک (گوئنت کنونی) زاده شد. زمانی که در مقام معلم مشغول به‌کار بود، با هنری بیتس طبیعت‌گرا آشنا شد و با یکدیگر برنامۀ سفر به آمازون را طراحی کردند. آن‌ها در ۱۸۴۸ به امریکای جنوبی رسیدند. زمانی که والاس در ۱۸۵۲ به بریتانیا بازگشت، کشتی او به گل نشست. هرچند خودش زنده ماند، اما همۀ نمونه‌هایی که گردآورده بود، به جز آن‌ها که قبلاً ارسال کرده بود، از بین رفت. از ۱۸۵۴ تا ۱۸۶۲، در شبه‌جزیره و مجمع‌الجزایر مالایا به تحقیق مشغول بود و آن‌جا بیش از ۱۲۵هزار نمونه جمع‌آوری کرد. از ۱۸۶۹ تا ۱۸۷۰ سفرهای دیگری به بورنئو و مالوکو صورت داد. والاس طرفدار سوسیالیسم و تفویض حق رأی به زنان و ملی‌کردن اراضی بود. از طرفداران روح‌گرایی نیز بود و این امر به شهرت علمی وی ضربه زد. از آثارش: روایت سفرهای آمازون و ریونگرو (۱۸۵۳)؛ دربارۀ قانون تنظیم کنندۀ ورود انواع جدید (۱۸۵۵)؛ مجمع‌الجزایر مالایا (۱۸۶۹)؛ درآمدی بر نظریۀ انتخاب طبیعی (۱۸۷۰) والاس همچنین اثری پیش‌گام در زمینۀ مطالعۀ جغرافیای جانوری، با نام توزیع جغرافیایی جانوران (۱۸۷۶)، منتشر کرد.

 

---