پاولی، ولفگانگ (۱۹۰۰ـ۱۹۵۸)

پاولی، ولْفْگانْگ (۱۹۰۰ـ۱۹۵۸)(Pauli, Wolfgang)

فیزیک‌دان اتریشی‌تبار سوئیسی. به‌سبب کشف اصل طَرد، به جایزۀ نوبل فیزیک ۱۹۴۵ دست ‌یافت. بنابه اصل طرد، در هر سامانۀ معین، هیچ دو فرمیونی، ازجمله الکترون‌ها، پروتون‌ها، نوترون‌ها، یا ذرات بنیادی دیگری با اسپین نیمه‌درست، را نمی‌توان با مجموعۀ یکسانی از اعداد کوانتومی مشخص کرد. وجود نوترینوها را نیز پیش‌بینی کرد. اصل طَرد در ۱۹۲۵ عرضه شد و به‌معنی افزوده‌شدن چهارمین عدد کوانتومی به سه عدد کوانتومی شناخته‌شده در آن زمان (n، l، و m) بود. این عدد کوانتومی،s، معرف اسپین الکترون و شامل دو مقدار ممکن بود. همچنین، این اصل وسیله‌ای برای تعیین آرایش الکترون‌ها در پوسته‌های پیرامون هسته فراهم آورد که رده‌بندی عناصر را براساس عدد اتمی آن‌ها در گروه توجیه می‌کند. پاولی در وین زاده شد و در مونیخِ آلمان درس خواند. در مقام دستیار فیزیک‌دان آلمانی، ماکس‌ بورن، به دانشگاه گوتینگن رفت. سپس به کپنهاگ منتقل شد تا با فیزیک‌دان دانمارکی، نیلس بور، به تحقیق بپردازد. از ۱۹۲۸ به بعد، استاد فیزیک هنرستان فنی ایدگنوسی، در زوریخ بود، ولی سال‌های جنگ جهانی دوم را در مؤسسۀ مطالعات عالی در پرینستون امریکا گذراند. در ۱۹۳۰ برای این‌که بتواند تولید طیف پیوسته را در تابش بتا توضیح دهد، قائل به وجود ذره‌ای به‌نام نوترینو شد؛ سرانجام، این ذره را در ۱۹۵۶ آشکارسازی کردند.