ویلسون، وودرو (۱۸۵۶ـ۱۹۲۴)
ویلْسون، وودْرو (۱۸۵۶ـ۱۹۲۴)(Wilson, Woodrow)
بیست‌وهشتمین رئیس‌جمهور امریکا (۱۹۱۳ـ۱۹۲۱)، از حزب دموکرات. امریکا را تا ۱۹۱۷ از جنگ جهانی اول دور نگه‌داشت، و در ژانویۀ ۱۹۱۸ «اصول چهارده‌‌گانۀ[۱]» خود را به‌منزلۀ اساس حل‌وفصل صلح بیان کرد. در همایش صلح پاریس، تأسیس جامعۀ ملل را در پیمان‌های صلح گنجاند، اما کنگره آن را تصویب نکرد و امریکا به جامعۀ ملل نپیوست. ویلسون بنیادگذار جامعۀ ملل[۲] بود، و برای تلاش‌های بی‌دریغش، برندۀ جایزۀ صلح نوبل[۳] شد (۱۹۱۹). در ویرجینیا[۴] زاده شد و به ریاست دانشگاه پرینستون[۵] رسید (۱۹۰۲) و در ۱۹۱۰ فرماندار نیوجرسی[۶] شد. در انتخابات ۱۹۱۲ بر تئودور روزولت[۷] و ویلیام تفت[۸] غلبه کرد، او مبتکر قانون ضد انحصار بود و در برنامۀ «آزادی نوین[۹]» خود اصلاحات اجتماعی ارزشمندی را اجرا کرد. برای بی‌طرف نگه‌‌داشتن امریکا در جنگ جهانی اول تلاش کرد، اما فعالیت‌های زیردریایی‌های آلمان او را واداشت که به آلمان اعلان جنگ دهد (۱۹۱۷). او پس از فارغ‌التحصیل‌شدن از پرینستون[۱۰]، در دانشگاه ویرجینیا[۱۱] حقوق خواند و مدتی در آتلانتا[۱۲] به وکالت پرداخت. از دانشگاه جان هاپکینز[۱۳] درجۀ دکترا گرفت (۱۸۸۶) و استادیار تاریخ و اقتصاد سیاسی در دانشکدۀ برین ماور[۱۴] و دانشگاه وسلین شد (۱۸۸۸ـ۱۸۹۰). او زمانی که استاد حقوق الهی و اقتصاد سیاسی بود، به پرینستون بازگشت (۱۸۹۰). آثار او عبارت‌اند از تاریخ ملت امریکا[۱۵] (پنج جلد) و حکومت مشروطه در ایالات متحده[۱۶] (۱۹۰۸).
- ↑ Fourteen Points
- ↑ League of Nations
- ↑ Nobel Prize for Peace
- ↑ Virginia
- ↑ Princeton University
- ↑ New Jersey
- ↑ Theodore Roosevelt
- ↑ William Taft
- ↑ New Freedom
- ↑ Princeton
- ↑ University of Virginia
- ↑ Atlanta
- ↑ Johns Hopkins University
- ↑ Bryn Mawr College
- ↑ History of the American people
- ↑ Constitutional Government in the United States