زاپاتا، امیلیانو (۱۸۷۹ـ۱۹۱۹)
زاپاتا، امیلیانو (۱۸۷۹ـ۱۹۱۹)(Zapata, Emiliano)
رهبر انقلابی سرخ‌پوست مکزیکی. از ۱۹۱۰ شورشی را بر‌ضد دیکتاتور پورفیریو دیاس[۱] با شعار «زمین و آزادی» رهبری کرد تا زمین‌های غصب‌شدۀ بومیان مکزیک را در زمان استعمار اسپانیا بازستاند. در ۱۹۱۵ ناچار به عقب‌نشینی شد، و عاملان ونوستیانو کارانسا[۲] او را در پایگاهش، مورلوس[۳]، به‌قتل رساندند. در ابتدا، با فرانسیسکو مادرو[۴]، رهبر انقلابی شمال، هم‌پیمان شد، اما به‌علت ترس مادرو از اصلاحات ارضی، از او جدا شد. از ۱۹۱۳ نیز با حکومت‌های بعد مبارزه کرد، که به رهبری ویکتوریانو اوئرتا[۵] و ونوستیانو کارانسا، با ارتشی از سرخ‌پوستان امریکا در مزارع محلی و مزارع بزرگ کار می‌کردند. زاپاتا در ایالت مورلوس، در جنوب مکزیک، زاده شد. وی کشاورز اجاره‌دار بی‌سوادی با تبار خالص سرخ‌پوست بود، که از چهره‌های آرمانی سرخ‌پوستان جنوب مکزیک محسوب می‌شود. انقلابیون فعال زاپاتیستا[۶]، در اواسط دهۀ ۱۹۹۰ در ایالت چیاپاس[۷]، از او الهام گرفته‌اند.