زلدوویچ، یاکوف (۱۹۱۴ـ۱۹۸۷)
زِلْدوویچ، یاکوف (۱۹۱۴ـ۱۹۸۷)(Zel\'dovich, Yakov)
متخصص اخترفیزیک روس. در فیزیک‌هسته‌ای تخصص داشت. نظریه‌های کیهان‌شناسی‌اش به تعیین دقیق‌تر فراوانی هلیوم[۱] در ستاره‌های پیرتر انجامید. در مینسک زاده شد و در لنینگراد (سن‌پترزبورگ فعلی) درس خواند. در ۱۹۳۱، در فرهنگستان علوم اتحاد شوروی آغاز‌به‌کار کرد. طی جنگ جهانی دوم به پژوهش در زمینۀ فعالیت‌های نظامی پرداخت. چندی بعد، در انستیتوی پژوهش کیهانی[۲]، وابسته به مؤسسۀ پژوهش‌‌های فضایی فرهنگستان علوم اتحاد شوروی[۳]، در مسکو، مشغول کار شد. طی دهۀ ۱۹۳۰، درگیر برنامه‌ای تحقیقاتی با هدف کشف سازوکار اُکسایش[۴] نیتروژن در طول انفجار بود. همچنین، دربارۀ واکنش‌های شیمیایی انفجار، تولید امواج ضربه‌ای متعاقب آن، و موضوعات مرتبط با دینامیک گازها و انتشار شعله مقالاتی نوشت. در نخستین تحقیقات در زمینۀ سازوکار شکافت[۵] طی فرآیند واپاشی پرتوزای[۶] اورانیوم[۷] شرکت داشت. در دهۀ ۱۹۵۰، به کیهان‌شناسی[۸] و موضوعاتی نظیر نابودی کوارک[۹] و آشکارسازی نوترینو[۱۰] علاقه‌مند شد. در ۱۹۶۷، این نظریه را مطرح کرد که عالم در مراحل ابتدایی پیدایش در همۀ جهت‌ها یکنواخت بوده، اما این همسانگردی[۱۱] با انبساط عالم کاهش پیدا کرده است.