ابن حمزه طوسی، محمد (قرن ۵ و ۶ق)

محمد بن حمزه طوسی;
ملیت	ایرانی
شغل و تخصص اصلی	فقیه
دوره	قرن ۵ و ۶ق
آثار	الوسیله الی نیل الفضیله (قم، ۱۴۰۸ق)؛ الواسطه و الرایع فی الشرایع
گروه مقاله	دین اسلام

ابن حَمزه طوسی، محمد (قرن ۵ و ۶ق)

(مشهور به ابوجعفر ثانی) فقیه امامی. از زندگانی، مشایخ و شاگردان او گزارشی صحیح در دست نیست. بیشتر به‌سبب کتاب بسیار معتبرش، الوسیلة الی نیل‌الفضیلة (قم، ۱۴۰۸ق) شهرت دارد که آن هم گاه به کسانی دیگر نسبت داده شده است. الواسطة و الرائع فی‌الشرائع از دیگر آثار اوست. گویا نزد محمد شوهانی یا شیخ طوسی یا پسر وی درس خواند. فخّار و احتمالاً ابن شهرآشوب و قطب‌الدین کیدری از شاگردان او بودند. او پیرو مکتب فقهی شیخ طوسی به شمار می‌رود. در بیان احکام شیوه‌ای ابتکاری داشت. محقق حلی در تبویب و فصل‌بندی شرایع، از او پیروی کرده است. غالباً در ابتدای هر باب، اصطلاحات را تعریف کرده است. ابن حمزه در امامیه به شش تن دیگر نیز اطلاق می‌شود، که با توجه به نام پدر یا کنیه و لقب و زمان از همدیگر متمایز می‌شوند.