خراسان شمالی، استان
خراسانِ شمالی، استان
| خراسان شمالی، استان | |
|---|---|
| کشور | ایران |
| موقعیت | شمال شرقی ایران - جنوب ترکمنستان، غرب و شمال غربی شهرستان‌های قوچان، نیشابور، و سبزوار (استان خراسان رضوی)، شمال شرقی شهرستان شاهرود (استان سمنان)، و شرق شهرستان‌های مینودشت و کلاله (استان گلستان) |
| مرکز | بجنورد |
| تعداد شهرستان‌ها | ۵ |
| تعداد بخش ها | ۱۴ |
| مساحت | ۲۸,۴۳۴ کیلومتر مربع |
| شهرهای مهم | بجنورد، اسفراین، صفی‌آباد، آشخانه، گرمه‌جاجرم، و شیروان |
| کوه‌های استان | رشته‌کوه‌های کپه‌داغ، تپه‌رو، الله‌داغ (به درازای ۸۰ کیلومتر)، کورخود (به درازای ۷۵ کیلومتر) و اسفراین |
| رودهای استان | اترک، سومبار، قره‌سو، کالِ شورِ، شیرین‌چای، قوروچای، آب خرتوت، کولوک‌قلعه |
| اقلیم | معتدل مایل به سرد |
| تولیدات و صنایع مهم | فرآوده‌های کشاورزی: غلات، حبوبات، پنبه، چغندرقند، نیشکر، دانه‌های روغنی، سبزیجات و صیفی‌جات، علوفه، انواع میوه، خشکبار، زعفران و داروهای گیاهی |
کوچک‌ترین استان در میان استان‌های سه‌گانۀ خراسان با ۲۸,۴۳۴ کیلومتر مربع مساحت. این استان، که در شمال شرقی ایران واقع است، در میان کشور ترکمنستان در شمال؛ شهرستان‌های قوچان، نیشابور، و سبزوار (استان خراسان رضوی) در شرق و جنوب شرقی؛ شهرستان شاهرود (استان سمنان) در جنوب غربی؛ و شهرستان‌های مینودشت و کلاله (استان گلستان) در غرب جای دارد و مرکز اداری آن شهر بجنورد است. خراسان شمالی سرزمینی کوهستانی است و رشته‌کوه‌های کپه‌داغ و تپه‌رو آن را از ترکمنستان جدا می‌کنند و رشته‌کوه الله‌داغ (به درازای ۸۰ کیلومتر) و همچنین رشته‌کوه کورخود (به درازای ۷۵ کیلومتر) که از شرق به غرب کشیده شده‌اند، سراسر نواحی مرکزی این استان را دربرگرفته و کوه شاه‌جهان با بلندی ۳,۰۳۲ متر واقع در انتهای شرقی رشته‌کوه الله‌داغ، مرتفع‌ترین نقطۀ این استان محسوب می‌شود. رودخانۀ اترک استان مزبور را از شرق به غرب طی می‌کند و همراه با ریزابه‌های متعدد خود چون شیرین‌چای، قوروچای، آب خرتوت، کولوک‌قلعه، و چندیر نواحی شمالی را مشروب می‌کند و رود سومبار، از ریزابه‌های رودخانۀ اترک، بخشی از خط مرزی این استان با کشور ترکمنستان را تشکیل می‌دهد. نواحی جنوبی این استان را رود قره‌سو و کالِ شورِ جاجرم طی می‌کند و رشته‌کوه‌های نه‌چندان بلند اسفراین بخشی از خط مرزی این سرزمین با استان خراسان رضوی را تشکیل می‌دهد. اقلیم خراسان شمالی معتدل مایل به سرد است و از زمستان‌های سرد به‌ویژه در بخش‌های شرقی و مرکزی و تابستان‌های معتدل حکایت دارد. غلات، حبوبات، پنبه، چغندرقند، نیشکر، دانه‌های روغنی، سبزیجات و صیفی‌جات، علوفه، انواع میوه، خشکبار، زعفران و داروهای گیاهی از فرآورده‌های این استان به‌شمار می‌آیند. استان خراسان شمالی از پنج شهرستان و چهارده بخش تشکیل شده و شهرهای مهم آن عبارت‌اند از بجنورد، اسفراین، صفی‌آباد، آشخانه، گرمه‌جاجرم، و شیروان.