رژیم اشغالگر قدس
رژيم اشغالگر قدس
موقعیت. آنچه امروزه اسرائیل نامیده میشود بهصورت غاصبانه در سرزمین فلسطین و با نادیدهگرفتن پیشینۀ تاریخی کهن و حقوق فلسطینیان در این سرزمین شکل گرفته است. این محدوده در آسیای غربی و در ساحل شرقی دریای مدیترانه جا دارد. از شمال به لبنان، از شرق به سوریه و اردن، از جنوب به خلیج عقبه، و از غرب به کرانه غربی فلسطین، نوار غزه، مصر و دریای مدیترانه محدود شده است. این سرزمین اشغالی ۲۰,۷۰۰ کیلومتر مربع مساحت دارد و شهر تلآویو[۱] پایتخت آن است.
سیمای طبیعی. فلسطين اشغالي از نظر جغرافیایی به سه ناحیه تقسیم میشود: الف. ناحیۀ شمالی یا ناحیۀ کوهستانی جلیل که با عرض حدود ۴۰ کیلومتر از ساحل دریای مدیترانه تا دریاچۀ جلیل (طبریه) کشیده شده است. بلندترین نقطۀ فلسطین اشغالی با نام کوه مِرون[۲]، با ارتفاع ۱,۲۰۸ متر، در نواحی شمالی آن و نزدیک مرز لبنان قرار دارد. جلگۀ یَزرَعیل (اسدرالون)[۳]، که پرجمعیتترین و آبادترین نواحی فلسطین اشغالی است، بخش جنوبی آن را تشکیل میدهد و رود مرزی اردن مهمترین رودخانۀ آن است. ب. ناحیۀ مرکزی، که از شمال شهر ساحلی حیفا شروع میشود و تا نوار غزه ادامه مییابد. عرض این قسمت بین پانزده تا ۵۵ کیلومتر است و حدود ۸۵ درصد از شهرها و تأسیسات مهم فلسطين اشغالي در آن متمرکزند. خط ساحلی دریای مدیترانه از غرب و تپههای یهودیه از شرق آن را محدود کردهاند و رودخانههای کوچک هادِرا[۴] و یرقون[۵] و نیز آببر مصنوعی نَقَب[۶] آن را مشروب میکنند. پ. ناحیۀ جنوبی یا صحرای نَقَب، دشت خشک[۷] مثلثشکلی است که قاعدۀ آن در شمال (دریاچۀ بحرالمیت[۸] تا نوار غزه) و رأس آن در جنوب (خلیج عقبه) قرار دارد. مهمترین آبادی این قسمت شهر بِئِرسَبْعْ[۹] (بِئرِشَبْعْ) است و بلندترین نقطۀ آن با نام کوه رامون[۱۰] ۱,۰۳۵ متر ارتفاع دارد. کافت بزرگ[۱۱] (وادی عَرَبَه)، که از جنوب بحرالمیت تا خلیج عقبه کشیده شده، مرز شرقی آن است و شبهجزیرۀ سینا در غرب آن جا دارد. بیشتر کسانی که به سرزمينهاي اشغالي مهاجرت کردهاند در این ناحیه ساکناند و کیبوتص[۱۲]های بسیار دارد. اين کشور به شش بخش اداری تقسیم میشود و شهرهای مهم آن عبارتاند از بیتالمقدس (اورشلیم)، حیفا، تلآویو، ناصره، بِئرِسَبع، طبریه و اقلیم آن مدیترانهای است. زمستانهای آن، که از آبان تا اسفند به درازا میکشد، سرد و بارانی و تابستانهایش، از فروردین تا مهر، بسیار گرم و خشک است. دمای آن با ارتفاع نسبت معکوس دارد. بارندگی زمستانی در کوهستانهای شمال نسبتاً فراوان و در صحرای نقب خیلی کم است. میانگین دمای شهر اورشلیم در دیماه ۱۲.۸ درجۀ سانتیگراد، در تیرماه ۲۸.۹ درجۀ سانتیگراد و میانگین بارندگی سالانۀ آن ۶۷۵ میلیمتر است. پوشش گیاهی این کشور، که بهطور مصنوعی ایجاد شده است حدود پنج درصد از مساحت کشور را شامل میشود، از نوع درختان سوزنی (سرو و کاج)، اوکالیپتوس، و مرکبات است. دامنۀ جنوبی کوه مرون نیز برای حفظ حیات وحش منظور شده است.
اقتصاد. رشد و ثبات اقتصادی فلسطين اشغالي به کمکها و حمایتهای دولت امریکا و جامعۀ یهودیان جهان وابسته است. این کشور در فن کشاورزی به شیوۀ کیبوتص (اشتراکی) پیشرو بوده است و نواحی خشک و کمآب صحرای نقب را به این ترتیب به زیر کشت برده و انتقال آب از کوهستانهای شمالی بر بارآوری آن افزوده است. مرکبات، میوه، پنبه، بادام زمینی، سیبزمینی، محصولات جالیزی، موز، ذرت و گندم فرآوردههای کشاورزی این کشور را تشکیل میدهند و صید ماهی از آبهای ساحلی و حتی اقیانوس اطلس از درآمد قابل توجه آن حکایت دارد. استخراج نمکهای گرانبهای بروماید و منیزیوم از بحرالمیت و تولید نفت، که ذخیرۀ آن به ۵میلیون بشکه بالغ میشود، منابع طبیعی آن را تشکیل میدهند و فرآوری مواد غذایی و تولید منسوجات، مواد شیمیایی، تایر اتومبیل، وسایل الکترونیکی، کاغذ، پلاستیک، شیشه، سرامیک، مصالح ساختمانی و نیز تجهیزات جنگی و جنگافزار از اقلام ارزآور صنعتی آن محسوب میشوند. تولید الکتریسیته در فلسطين اشغالي حدود ۳۵.۵میلیارد کیلووات ساعت است و مصرف سرانۀ آن به ۵,۴۷۵ کیلووات ساعت میرسد.
حکومت و سیاست. رژيم اشغالگر قدس دارای نظام حکومتی جمهوری چندحزبی با یک نهاد قانونگذاری و فاقد قانون اساسی مدوّن است و پارلمان آن با نام کِنِسِت[۱۳]، از ۱۲۰ نمایندۀ منتخب مردم تشکیل شده که دورۀ نمایندگی آنان چهار سال است. رئیسجمهور را کنست و برای یک دورۀ پنجساله برمیگزیند و رهبر حزب حائز اکثریت سمت نخستوزیری و تشکیل هیئت دولت را برعهده دارد.
مردم و تاریخ. جمعیت فلسطين اشغالي با اعراب ساکن سرزمینهای اشغالی ۱۹۴۸ که به اعراب اسرائیل معروفند حدود ۷,۷۵۹,۳۰۰ نفر است (۲۰۱۱) و جمعیت یهودیان اين سرزمين کمتر از این میزان و به حدود ۵میلیون نفر میرسد. تراکم نسبی آن ۳۷۴.۸ نفر در کیلومتر مربع است. رشد سالانۀ جمعیت این کشور ۲.۵ درصد است و یهودیان ۸۳ درصد از جمعیت آن را تشکیل میدهند. ۹۱ درصد از آنان در شهرها بهسر میبرند زبان رسمی کشور عبری و عربی است. این سرزمین در اصل فلسطین نام داشته و فلسطینیها ساکنان اصلی آن بودهاند و آنچه امروزه اسرائیل نامیده میشود جز رژیمی اشغالگر که سرزمین فلسطینیان را غصب کرده است، نیست. فلسطین، که تا جنگ جهانی اول بخشی از امپراتوری عثمانی بود، سرزمین مقدس مسلمانان و مسیحیان و یهودیان است. اعراب در جنگ جهانی اول علیه عثمانیها سر به شورش برداشتند و انگلستان با استفاده از این موقعیت آنجا را به تصرف درآورد و در ۱۹۱۷ طی اعلامیۀ بالفور سرزمین مزبور را میهن ملی یهودیان اعلام داشت. جامعۀ ملل در ۱۹۲۲ ارتباط تاریخی قوم یهود و سرزمین فلسطین را بهرسمیت شناخت و سازمان ملل متحد در ۱۹۴۷ قطعنامۀ تقسیم فلسطین را که البته مورد قبول فلسطینیان نبود، صادر کرد. در ۱۵ مه ۱۹۴۸ قیمومت[۱۴] انگلستان بر سرزمین فلسطین پایان یافت و صهیونیستها (شورای ملّی) که خود فاقد تابعیت فلسطین بودند بلافاصله و در عصر همان روز تشکیل دولت صهيونستي را اعلام داشتند و حتی توصیه سازمان ملل متحد را نیز نادیده گرفتند. این اقدام صهیونیستها حتی مورد قبول یهودیان بومی فلسطین نیز واقع نشد. صهیونیستها با توطئههای دامنهدار و اقدامات تروریستی فلسطینیان را از سرزمین آباء و اجدادیشان اخراج و آواره کردند و در این فاجعۀ تاریخی از حمایت و پشتیبانی کشورهای غربی بهویژه امریکا و انگلیس برخوردار شدند. کشورهای عرب همسایۀ فلسطین، برای مقابله با این توطئه در مه ۱۹۴۸ به فلسطين اشغالي حمله کردند. یهودیان در این جنگ با تبانی امریکا و سازمان ملل پیروز شدند و ضمن پذیرش آتشبس، پس از چهار هفته آن را شکسته و با حمله به مواضع اعراب سرزمینهای بیشتری از فلسطین را اشغال کردند و در ژانویۀ ۱۹۴۹ حدود یکسوم بیشتر از مساحتی را که سازمان ملل متحد با آن موافقت کرده بود به خاک خود ضمیمه کردند. در جنگ ۱۹۶۷ با تبانی امریکا و رژيم صهيونيستي و غفلت اعراب، اين رژيم حمله را آغاز کرد. رژيم اشغالگر از زمین و هوا به مصر و اردن، حمله کرد و نیروهای صهيونيست نوار غزه، صحرای سینا تا کانال سوئز و نیز اراضی غرب رود اردن و ارتفاعات جولان متعلق به سوریه را تصرف نمود. جنگ ششم اکتبر ۱۹۷۳ بین سوریه و مصر و رژيم اشغالگر قدس، شورای امنیت سازمان ملل متحد را به وساطت واداشت و این شورا به دو طرف توصیه آتشبس کرد. قرارداد صلح مارس ۱۹۷۹ بین مصر و رژيم اشغالگر که در واشینگتن به امضاء رسیده بود، اين رژيم را به تخلیۀ صحرای سینا و تحویل آن به مصر واداشت. تجاوزات و کشتارهای بیرحمانۀ رژيم صهيونيستي علیه ملت فلسطین و نادیدهگرفتن حقوق آنان از یکسو، و مقاومت دلیرانۀ فلسطینیان در برابر این تهاجمات از سوی دیگر، از همان آغاز پیدایش رژيم اشغالگر قدس تا این تاریخ همچنان ادامه دارد. حمایت همیشگی و بیدریغ کشورهای غرب بهویژه حمایت بیدریغ دولت امریکا از رژيم صهيونيستي و اقدامات وحشیانۀ او در نسلکشی فلسطینیان نیز همچنان ادامه دارد. این رژیم طی جنگهایی با کشورهای عرب همسایه خود، مناطقی مانند ساحل غربی رود اردن، با مساحت ۵,۸۶۰ کیلومتر مربع، ارتفاعات جولان، با مساحت ۱,۲۵۰ کیلومتر مربع، نوار غزه، با مساحت ۳۷۸ کیلومتر مربع، و اراضی بیتالمقدس، با مساحت ۷۰ کیلومتر مربع، را تصرف کرده و با بیاعتنایی نسبت به تمام قطعنامههای سازمان ملل متحد همچنان به اشغال فلسطین ادامه داده است. کلیۀ کشورهای عربی، به استثنای مصر، و اکثر کشورهای اسلامی غیرعرب از قبیل ایران، پاکستان، اندونزی و مالزی، رژيم اشغالگر قدس را بهرسمیت نشناختهاند. امام خمینی (ره) در ۱۳۴۲ش با اشاره به غاصبانه و نامشروعبودن این رژیم، شکلگیری آن را توطئۀ استعمار غرب علیه مسلمانان اعلام کرد و خواستار برچیدهشدن این رژیم شد. رهبران آزاداندیش جهان، ازجمله گاندی، نیز شکلگیری استیلای صهیونیستی در سرزمین فلسطین را محکوم و آن را برخلاف عدالت و غیرانسانی خواندهاند. امت عربی و اسلامی با درک عمیق فاجعه، رژيم صهيونيستي را بهعنوان زخمی چرکین در قلب جهان اسلام و عرب میدانند. نیز ← فلسطین؛ انتفاضه