ال نینیو
اِل نینیو (El Niño)
(واژه‌ای اسپانیایی به‌معنای «نوزاد») عارضه‌ای اقیانوس‌شناختی و هواشناختی. هنگامی پدید می‌آید که جریانی از آب گرم فقیر از مواد مغذّی به سمت جنوب حرکت کند تا جایگزین آب سطحی سرشار از مواد مغذّی جریان پرو[۱]، در طول ساحل غربی امریکای جنوبی، شود. این پدیده هر سال، حوالی پایان ماه دسامبر روی می‌دهد و چندین هفته طول می‌کشد. بعضی سال‌ها ممکن است تا چند ماه دوام بیاورد. نتیجۀ این پدیده کاهش صید ماهی و تغییر جهانی الگوهای آب‌وهواست. به‌نظر می‌رسد که اِل نینیو براثر توقف وزش بادهای بسامان[۲] و جریان‌های اقیانوسی[۳] ناشی از این بادها صورت می‌گیرد. بعد از این پدیده آب‌های سطحی گرم از سمت شرق جریان پیدا می‌کنند. این پدیده وضع اقلیمی ناحیه را به‌شدّت مختل می‌کند. این پدیده موجب وقوع قحطی در اندونزی، خشکسالی و آتش‌سوزی بیشه‌زارها در جزایر گالاپاگوس[۴]، طوفان و بارش سیل‌آسا در کالیفرنیا[۵] و امریکای جنوبی، و نابودی ماهی‌های آنشوا و حیات‌وحش پرو شده است (۱۹۸۲ـ۱۹۸۳). اِل نینیو به رشد سریع جلبک‌ها نیز در خشک‌رود‌های استرالیا کمک کرد و موجب وقوع چندین تیفون[۶] کم‌سابقه در ۱۹۹۱ در ژاپن شد. تصور می‌شود که این پدیده سبب بروز خشکسالی ۱۹۹۷ استرالیا بوده، و در بعضی از بلایای بوم‌شناختی، ازجمله آتش‌سوزی جنگل‌های اندونزی، نقش داشته است. اِل نینیو معمولاً حدود هجده ماه طول می‌کشد، اما بنابه اِل نینیویی که از ۱۹۹۰ تا ژوئن ۱۹۹۵ به‌طول انجامید، اقلیم‌شناسان ایالات متحده امریکا برآورد کردند که این دوره در قرن ۲۱ طولانی‌تر خواهد بود. آخرین اِل نینیوی طولانی از ۱۹۳۹ تا ۱۹۴۱ سبب بروز خشکسالی و قحطی پردامنه در بنگال شد. اِل نینیو با گرم‌شدن کرۀ زمین[۷] نیز مرتبط است. اِل نینیو بر سراسر کرۀ زمین تأثیر می‌گذارد. الگوهای وزش باد در جریان اِل نینیوی ۱۹۹۸ سرعت چرخش زمین را کاهش داد و ۰.۴ میلی‌ثانیه از طول روز کاست. این امر، با مجموعه‌ای از تلسکوپ‌های رادیویی اندازه‌گیری شد. در ۱۹۹۶ پژوهشگران ایالات متحده امریکا با بررسی بقایای سنگوارۀ جانوران در ساحل غربی امریکای جنوبی برآورد کردند پدیدۀ اِل نینیو از ۵هزار سال قبل آغاز شده است.