الپ ارسلان سلجوقی
اَلْپ اَرْسلان سلجوقی ( ـ۴۶۵ق)
| الپ ارسلان سلجوقی | |
|---|---|
| درگذشت | ۴۶۵ق |
| ملیت | ترک |
| شغل و تخصص اصلی | فرمانروا |
| گروه مقاله | تاریخ ایران |
| خویشاوندان سرشناس | طغرل (عمو) |
(یا: اَلْب ارسلان) محمد بن چغری‌بیك، دومین پادشاه (۴۵۵ـ۴۶۵ق) از سلسلۀ سلجوقیان. در دورۀ فرمانروایی عمویش، طغرل، امارت خراسان و ماوراءالنهر را داشت. با درگذشت طغرل، به‌سلطنت رسید و رسماً تاج‌گذاری كرد. او با فرونشاندن آشوب‌های داخلی، برای فتح بلاد روم راهی سرحدات غربی شد، از ارس گذشت و گرجستان و ارمنستان را تسخیر كرد. آن‌گاه به مناطق شرقی رفت و برای اداره‌كردن سرزمین‌های گوناگون، آن‌ها را به اقطاع به نزدیكان خود داد. افزایش نفوذ سلاجقه در مرزهای امپراتوری روم شرقی و سپس مصر و سوریه، رمانوس، امپراتور بیزانس را بر آن داشت تا با سپاهی بزرگ به نبرد با لشكر سلاجقه بپردازد اما در جنگ ملازگرد شكست خورد. این پیروزی و رویداد مهم تاریخی، چیرگی و استقرار مسلمانان بر آسیای صغیر را سبب شد. الپ ارسلان در شرق هم توفیقاتی داشت و بر قلمرو قراخانیان تسلط یافت. وی در گیرودار همین نبرد زخمی و كشته شد. نظامیۀ بغداد به‌فرمان او تأسیس شد.