انرژی هسته ای
انرژی هسته‌ای (nuclear energy)
(یا: انرژی اتمی) انرژی آزاد‌شده از بخش مرکزی یا هستۀ[۱] اتم. از دهۀ ۱۹۵۰ به این‌سو، از انرژی تولیدشده بر اثر شکافت هسته‌ای[۲] (فرآیند تقسیم برخی از هسته‌های اتمی) برای تولید برق استفاده می‌شود و تحقیقات برای بهره‌گیری کنترل‌شده از گداخت هسته‌ای[۳] (گداخته‌شدن و تشکیل هسته‌های اتمی سنگین‌تر) ادامه دارد. در نیروگاه‌های قدرت هسته‌ای[۴]، بر اثر شکافت مواد پرتوزا[۵] (← پرتوزایی)، مقادیر فراوانی انرژی گرمایی آزاد می‌شود. گرمای ایجادشده را برای تولید بخار آب و راه‌اندازی توربین[۶]ها و مولد[۷]ها به کار می‌گیرند و به این ترتیب برق تولید می‌کنند. انرژی هسته‌ای از تبدیل ماده به انرژی حاصل می‌شود. مقدار انرژی تولیدشده با معادلۀ اینشتین[۸] محاسبه می‌شود: E = mc۲ که در آن، E انرژی گرمایی، m جرم بخش بسیار بسیار کوچکی از مادۀ پرتوزای نابوده‌شده، و c سرعت نور است. خورشید نمونه‌ای از رآکتور[۹] یا واکنشگاه هسته‌ای طبیعی است. در هر لحظه میلیون‌ها اتم هیدروژن در خورشید در هم گداخته می‌شوند و پس از تشکیل میلیون‌ها اتم هلیوم جریان پیوسته‌ای از گرما و نور تولید می‌کنند. این فرآیند را واکنش گداخت[۱۰] می‌گویند. انرژی بمب هیدروژنی[۱۱] ناشی از واکنش گداخت است. برخلاف سوخت‌های فُسیلی، مثل زغال سنگ یا نفت، که برای تولید انرژی کافی باید مقادیر بسیار از آن‌ها به مصرف برسد، مصرف سوخت‌های هسته‌ای بسیار کم است. به‌‌همین سبب، منابع سوخت هسته‌ای احتمالاً در آینده تمام‌شدنی نیستند. اما بهره‌برداری از انرژی هسته‌ای از لحاظ ایمنی منجر به ایجاد نگرانی‌هایی شده است. این نگرانی‌ها بر اثر حوادثی، نظیر آنچه در ۱۹۸۶ در چرنوبیل[۱۲] اوکراین اتفاق افتاد، تشدید شده‌اند. در زمینۀ تولید و دورریزی پس‌ماندهای هسته‌ای سمی، که ممکن است دورۀ فعالیتی در حدود چندین هزار سال داشته باشند، و هزینه‌های تعمیرات نیروگاه‌های قدرت هسته‌ای و از کاراندازی آن‌ها در پایان عمر مفیدشان نیز نگرانی‌های فزاینده‌ای پدید آمده است.