انعقاد خون
اِنعقاد خون (blood clotting)
مجموعۀ پیچیدهای از رویدادها، با نام آبشار انعقاد خون[۱]. نتیجۀ چندین واکنش آنزیمی در خون است و پس از جراحت، مانع از خونریزی بیش از حد میشود. حاصل این واکنشها تشکیل شبکهای تورمانند[۲] از رشتههای پروتئینی، با نام فیبرین[۳]، در محل عروق خونی بریده شده است که یاختههای خون در آن گیر میکنند. پس از آسیب عروق خونی، آنزیم ترومبوکیناز[۴] از دیوارۀ عروق و پلاکتهای جریان خون، که در تماس با عروق صدمهدیده قرار گرفتهاند، رها میشود. این امر باعث تبدیل فرم غیرفعّال آنزیم پروترومبین[۵] به ترومبینِ[۶] فعّال میشود. ترومبین نیز تبدیل فیبرینوژن[۷] محلول در خون به فیبرینِ غیرمحلول را تسهیل میکند. این پروتئینِ رشتهای شبکۀ تورمانندی در محل زخم ایجاد میکند که گویچههای قرمز در آن گیر میافتند و درنتیجه، زخم بسته میشود. این لختۀ ژلهمانند در تماس با هوا سخت میشود و پوستۀ زخم را تشکیل میدهد. کلسیم[۸]، ویتامین کا[۹]، و برخی از آنزیمها، با نام فاکتور، برای انعقاد مؤثر خون لازماند. هموفیلی[۱۰] یکی از چندین نوع بیماری است که براثر اختلال در روند انعقاد خون پدید میآید.