بازتاب های شرطی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

بازتاب‌های شَرطی (Conditioned Reflexes)

کتابی دربردارندۀ ­مقالات و سخنرانی­ های ایوان پاولُف[۱]، در تحلیلِ بازتاب­ های شرطی و محرّک ­های روانی، به زبان فرانسوی، منتشرشده در ۱۹۲۷. پاولف نظریۀ معروفِ خود را درپی انجام آزمایش‌هایی بر روی حیوانات، ازجمله سگ، در این کتاب مدوّن کرده است. طرفه آن­ که بازتاب‌های شرطی، مانند بازتاب‌های فطری، سبب‌ساز سازگاری انسان یا حیوان با محیط خود است. مثلاً، اگر عرضۀ قطعه‌ای گوشت به سگی با صدای زنگی همراه باشد و این عمل چندین بار تکرار شود، در صورتی که زنگ فقط یک ­بار به ­صدا درآید بزاقِ سگ شروع به ترشّح می­ کند و درنتیجۀ تکرار ارتباط میان دو کانون تحریک‌شونده، یعنی شنوایی (مغز) و عرضۀ گوشت، بازتاب شرطی حاصل می­ شود. بازتاب‌های شرطی از تأثیرگذارترین آثار در حوزۀ روان شناسی است و جز آن، بر طیفی گسترده از دیگر شاخه ­های علوم انسانی، ازجمله جامعه‌شناسی، اثرگذار بوده است.

 


  1. Ivan Pavlov