بازتاب های شرطی
بازتابهای شَرطی (Conditioned Reflexes)
کتابی دربردارندۀ مقالات و سخنرانی های ایوان پاولُف[۱]، در تحلیلِ بازتاب های شرطی و محرّک های روانی، به زبان فرانسوی، منتشرشده در ۱۹۲۷. پاولف نظریۀ معروفِ خود را درپی انجام آزمایشهایی بر روی حیوانات، ازجمله سگ، در این کتاب مدوّن کرده است. طرفه آن که بازتابهای شرطی، مانند بازتابهای فطری، سببساز سازگاری انسان یا حیوان با محیط خود است. مثلاً، اگر عرضۀ قطعهای گوشت به سگی با صدای زنگی همراه باشد و این عمل چندین بار تکرار شود، در صورتی که زنگ فقط یک بار به صدا درآید بزاقِ سگ شروع به ترشّح می کند و درنتیجۀ تکرار ارتباط میان دو کانون تحریکشونده، یعنی شنوایی (مغز) و عرضۀ گوشت، بازتاب شرطی حاصل می شود. بازتابهای شرطی از تأثیرگذارترین آثار در حوزۀ روان شناسی است و جز آن، بر طیفی گسترده از دیگر شاخه های علوم انسانی، ازجمله جامعهشناسی، اثرگذار بوده است.
- ↑ Ivan Pavlov