بلوز

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

بِلوز (blues)
نوعی از موسیقی افریقایی ـ امریکایی[۱] که در آوازهای کار[۲] و آوازهای مذهبی سیاه‌پوستان[۳]، در مناطق روستایی جنوب امریکا، در اواخر قرن ۱۹ پدید آمد. از مشخصات این موسیقی ساخت دوازده ـ میزانی، یا ‌گاهی شانزده ـ میزانی، در خط ملودی و اشعار غم‌انگیزی است که مضمون اغلب آن‌ها را اندوه و شکست عشقی تشکیل می‌دهد. در این موسیقی، گیتار، ساز اصلی است؛ هرچند که نواختن هارمونیکا[۴] (سازدهنی) و پیانو[۵] نیز در آن متداول‌اند. سبک گیتار و آواز بلوز کاملاً‌ نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌گیری جاز[۶]، راک[۷] و موسیقی پاپ[۸] داشته است.

بلوز در دهه‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰. بلوز روستایی[۹] یا بلوز دلتا[۱۰] را معمولاً یک تک‌خوان با گیتار یا هارمونیکا اجرا می‌کند. خوانندگانی همچون رابرت جانسون[۱۱] و بوکا وایت[۱۲]، به این دوره تعلق داشتند. امّا نخستین نمونه‌های ضبط‌شده، بلوز کلاسیک[۱۳] خوانده می‌شود و از نمایندگانش دبلیو سی هَندی[۱۴] و بسی اسمیت[۱۵] را می‌توان نام برد که با گروه‌های کوچک، آواز می‌خواندند.

بلوز در دهه‌های ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰. بلوز شهری[۱۶] در این سال‌ها شکل گرفت و در آن از تقویت صدا به‌وسیلۀ برق استفاده می‌شود. بلوز شهری در شهرهای شمالی امریکا، عمدتاً شیکاگو، رواج یافت و معروف‌ترین آهنگ‌سازانش عبارت‌اند از هاولین وولف[۱۷]، مادی واترز[۱۸]، و جان لی هوکر[۱۹]. این شاخه از بلوز سرانجام به «ریتم اند بلوز[۲۰]» تبدیل شد.

بلوز در دهۀ ۱۹۶۰. سبک نوازندگی بی بی کینگ[۲۱] که به‌شدت تحت تأثیر جاز قرار داشت، خود الهام‌بخش بسیاری از آهنگ‌سازان بلوز انگلیسی شد که مشهورترین آنان اریک کلپتون[۲۲] است.

بلوز در دهۀ ۱۹۸۰. در این دهه «بلوز سیاه[۲۳]» متعلق به رابرت کرِی[۲۴]، با شیوۀ بلوزنوازی متأثر از موسیقی راک کسانی چون استیو ری وئن[۲۵] در تضاد قرار می‌گیرند. در تاریخ موسیقی کلاسیک غربی، آهنگ‌سازانی همچون راول[۲۶]، کوپلند[۲۷]، و مایکل تیپِت[۲۸] اصطلاح «بلوز» را بیشتر به‌معنای نوعی از خلق‌وخو یا روحیه به‌کار گرفته‌اند تا به‌معنای یک فرم مشخصِ موسیقایی.
 


  1. African American
  2. work songs
  3. Negro Spirituals
  4. harmonica
  5. piano
  6. jazz
  7. rock
  8. pop
  9. urban blues
  10. delta blues
  11. Robert Johnson
  12. Bukka White
  13. classic blues
  14. W C Handy
  15. Bessie Smith
  16. rural blues
  17. Howlin Wolf
  18. Muddy Waters
  19. John Lee Hooker
  20. rhythm and blues
  21. B B King
  22. Eric Clapton
  23. blues noir
  24. Robert Cray
  25. Stevie Ray Vaughan
  26. Ravel
  27. Copland
  28. Michael Tippett