بی شاخکان
بی‌شاخَکان (Protura)
راسته[۱]ای از حشرات بسیار کوچک بدون بال، و دارای شش پا. طول این حشرات بین ۰.۶ تا دو میلی‌متر متغیر است. قطعات دهانی سوراخ‌کننده‌ای دارند که تا حدودی به داخل سر کشیده شده است، و فاقد شاخک‌اند. این حشرات هیچ نام عامی ندارند. در خاک‌های مرطوب، تورب‌زارها، پوشش برگ‌های مرده و جنگل‌های برگ‌ریز، و زیر سنگ‌ها زندگی می‌کنند. حدود ۲۰۰ گونۀ توصیف شده دارند. بی‌شاخکان در شاخۀ بندپایان[۲] قرار دارند و ویژگی‌هایی را نشان می‌دهند که با شناسایی کنونی حشرات تناقض دارد، از این رو برخی آن‌ها را در ردۀ مجزایی در بندپایان، با نام میرینوتوماتا[۳]، قرار می‌دهند.