بیلارزیا
بیلارْزیا (bilharzia)
(یا: شیستو زومیاز) نوعی بیماری ایجادکنندۀ کمخونی[۱]، التهاب[۲]، تشکیل بافت جوشگاهی[۳]، اسهال خونی[۴]، بزرگی کبد و طحال، سرطان مثانه، و سیروز کبد[۵]. فرد بر اثر استحمام در آب آلوده به فضولات انسان مبتلا میشود. گفته میشود که در مناطق گرمسیر ۲۰۰میلیون تن از این بیماری رنج میبرند و سالانه ۷۵۰هزار تن بر اثر آن میمیرند. حلزونهای آب شیرین میزبان اولین مرحلۀ نوزادی فلوک خونی[۶] جنس شیستوزوما[۷] محسوب میشوند. این لاروها در دومین مرحلۀ تکاملی خود حلزون را ترک میکنند. در این مرحله، از پوست انسان رد میشوند، به بلوغ جنسی میرسند، و تخمهایی ایجاد میکنند که وارد روده یا مثانه میشوند. تعداد زیادی تخم از راه ادرار و مدفوع از بدن دفع میشود و چرخۀ زندگی انگل ادامه مییابد. این بیماری را با استفاده از داروهای حاوی آنتیموان[۸]، که انگلها را میکشد، درمان میکنند. پس از آنکه بهصورت تصادفی مشاهده شد نوعی خرچنگ آب شیرین، با نام لوئیزیانا، بعد از رهاشدن در مزرعهای محلی با اشتها حلزونها را میخورد، در ۱۹۴۴، برای مبارزه با حلزونِ میزبان در سه روستای کنیا که انگل در آن بومی[۹] بود، این نوع خرچنگ را در آبگیرها، کانالها، و آبشخور دامها رها کردند.