تسوشی
تِسوشی (۱۸۳۵ـ۱۹۰۸)(Cixi)
| تسوشی Cixi | |
|---|---|
| زادروز |
۱۸۳۵م |
| درگذشت | ۱۹۰۸م |
| ملیت | چینی |
| شغل و تخصص اصلی | سیاستمدار |
| گروه مقاله | تاریخ جهان |
| خویشاوندان سرشناس | فنگ امپراتور چین (همسر) - امپراتور تونگ ـ چی (فرزند) |
ملکۀ چین، زن شیان ـ فنگ[۱] امپراتور چین (حک: ۱۸۵۰ـ۱۸۶۱) و مادر امپراتور تونگ ـ چی[۲]. او که در غرب به ملکۀ بیوه شهرت دارد، حدود ۵۰ سال زندگی سیاسی چین را زیر نفوذ و سیطره خود داشت. تسو ـ شی ولایتعهدی امپراتوران جوان را برعهده داشت و به همراه اطرافیانش توانست تا حدودی ثبُات را در کشور برقرار کند، امّا دولت تحت رهبری او به‌علت فساد مالی از اصلاحاتی که می‌توانست در راستای خدمت به مردم انجام دهد، بازماند و همین امر سبب شد تا سلسلۀ چینگ[۳] که از ۱۶۴۴ بر چین حکومت کرده بود، در ۱۹۱۱ سرنگون شود و انقلاب کشور را فرا گیرد. پس از آن‌که تونگ ـ چی در ۶سالگی امپراتور شد، تسوشی و یکی دیگر از همسران امپراتور پیشین ولایتعهدی را مشترکاً برعهده گرفتند. در دورۀ حکومت سه‌جانبه، شورش تایپینگ[۴] و دیگر ناآرامی‌ها سرکوب شد و برخی از مظاهر زندگی نوین به چین راه یافت. تسو ـ شی با به قتل‌رساندن دیگر بیوه‌های امپراتور پیشین و برخی از امپراتوران جوان، حمایت از قیام مشت‌زنان[۵]، مخالفت با اصلاحات و قبول شرایط حقارت‌بار صُلح با ژاپن پس از شکست در جنگ ۱۸۹۵، از پایتخت گریخت و در ۱۹۰۲ به پکن بازگشت و پیش از مرگ امپراتور را مسموم کرد. جانشین دوسالۀ امپراتور نیز سه سال بعد، در آغاز موج انقلاب‌هایی که چین را دربر گرفت، سرنگون شد.