جریان

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

جریان (current)

پهنه‌ای از آب یا توده‌ای از هوا، که در جهتی معین حرکت می کند. جریان‌های اقیانوسی[۱] پهنه‌های تندرو آب دریایند، که براثر وزش باد یا تغییر چگالی[۲] آب بین دو منطقه به حرکت در می‌آیند. این جریان‌ها به انتقال گرما از استوا به قطب‌ها، و ایجاد تعادل گرمایی در کرۀ زمین کمک می‌کنند. جریان‌های اقیانوسی به سه دستۀ اصلی تقسیم می‌شوند: جریان‌های رانه‌ای[۳] پهن و کُندروند؛ جریان‌های رودخانه‌ای[۴]، که باریک‌اند و تند حرکت می‌کنند؛ و جریان‌های فورانی[۵]، که آب سرد و سرشار از مواد مغذّی را از کف اقیانوس بالا می‌آورند. برخی از میان جریان‌های رودخانه‌ای عبارت‌اند از گُلف استریم[۶] و جریان ژاپن[۷] (کوروشیو[۸]). جریان‌های فورانی، مانند جریان خلیج گینه[۹] و جریان پرو[۱۰] (هومبولت[۱۱])، غذای پلانکتون‌هایی را تأمین می‌کنند که غذای ماهی‌ها و پرندگان‌اند. در فواصل تقریبی پنج تا هشت ساله، جریان پرو که از جنوبگان به‌سمت ساحل غربی امریکای جنوبی حرکت می‌کند گرم می‌شود، در این حال بارانی شدید می‌بارد و دریا ناآرام می‌شود. این امر پیامدهایی فاجعه‌بار برای حیات وحش پرو، و صنعت صید ماهی آنشوا به‌بار می‌آورد. نمونۀ این وضعیت از ۱۹۸۲ـ۱۹۸۳ صورت گرفت. این پدیده را اِل نینیو[۱۲] می‌نامند، در حوالی کریسمس روی می‌دهد.



  1. ocean currents
  2. density
  3. drift currents
  4. stream currents
  5. upwelling currents
  6. Gulf Stream
  7. Japan Current
  8. Kuroshio
  9. Gulf of Guinea
  10. Peru Current
  11. Humboldt
  12. El Niño