جنگ نهاوند
جنگ نهاوند (Nahavand War)
جنگی که در 21ق در نزدیکی نهاوند میان ایرانیان و اعراب مسلمان درگرفت و با پیروزی مسلمانان پایان پذیرفت. هنگامی که عمار بن یاسر به عمر، خلیفۀ دوم، نامه نوشت که گروهی از سپاهیان ایرانی در نزدیکی نهاوند گرد آمده‌اند تا سرزمین‌های از دست رفته را از دست اعراب بیرون آورند، او نیز نعمان بن عمرو بن مقرن کوفی را به نبرد با این نیروها فرستاد و جریر بن عبدالله و مغیرة بن شعبه را نیز با او همراه کرد تا اگر نعمان در این جنگ کشته شد این دو تن فرماندهی مسلمانان را به دست بگیرند. سپاهیان نعمان و ایرانیان که فرماندهی آن‌ها را فیروزان، از سرداران جنگ قادسیه داشت، در کنار شهر نهاوند به هم برخوردند و چند روزی، بی آن‌که با هم درگیر نبرد شوند، به آرایش صفوف خود پرداختند. سرانجام اعراب شایع کردند که خلیفه درگذشته و آن‌ها سر آن دارند که به مساکن خود بازگردند. با این حیله، ایرانیان از سنگرهایشان بیرون آمدند و سه روز با عرب‌ها جنگیدند. در گیراگیر نبرد نعمان کشته شد، اما سرانجام شکست در میان ایرانیان افتاد و نیروهای ایرانی پشت به میدان جنگ دادند و فیروزان نیز که در میان فراریان بود به دست مسلمانان کشته شد. مردم نهاوند در شهر محاصره شدند، اما پس از چند روز صلح کردند. در این جنگ غنایم فراوانی به دست مسلمانان افتاد و سپاهیان ایرانی متحمل تلفات سنگینی شدند. چون فتح نهاوند راه تصرف قلمرو ساسانیان را بر روی مسلمانان باز کرد و تقریباً هرگونه مقاومت منظمی دربرابر اعراب به پایان رسید، مسلمانان آن را «فتح الفتوح» خواندند.