جوباره

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

جوباره

نام کنونی محله‌ای از اصفهان، مسکن یهودیان. هنگامی که آذر شاپوران مدینه‌جی را بنا کرد بر آن چهار دروازه نهاد که یکی از آن‌ها دروازه‌ جوش بود که بعدها به دروازه جهودان مشهور شد. خورشید در دروازه اول خور طلوع و در دروازه جوش غروب می‌کرد. جوش یا جوش‌بُر یکی از دروازه‌های جی قدیم بود. جوش واژه‌ای کهن است و جوش‌بر، گوش‌بر، جوش‌بار، گوش‌باره شکل‌های دیگر آن است. واژه‌ای اوستایی از گِئوش به‌‌معنای گاو و نام یکی از فرشتگان مقدس و روز چهاردهم ماه نیز بود. بیرونی آن را جوش و روز گوش نامیده که در دی ماه، روز مقدس و جشن ایرانیان باستان بود. پس از آن‌که در دورۀ علاءالدوله کاکویه (۴۳۰ق) یهودیه و جی یکی شدند، یهودیه از محلات اصفهان شد و جوباره نامیده شد و محل اسکان یهودیان و محله خاص آنان گردید. گفته شده است محل جوباره به‌دلیل گذشتن جوی‌های آب از حیاط‌های آن به این نام مشهور شده است. اما برخی محققین آن را صحیح نمی‌دانند. در حال حاضر جوباره در شمال شرق چهارراه هاتف و خیابان جمال‌الدین عبدالرزاق است. جوباره فعلی از نُه محله به نام‌های میدان میر، لت فریالتور، دارالبطیح، سید احمدیان، درب دریچه (درجه) گود مقصود، سلطان سنجر، پاشاخ و یازده پیچ تشکیل شده است کوچه‌های این محله تنگ، کم‌عرض و پیچ‌درپیچ است. سطح حیاط خانه‌ها پایین‌تر از سطح کوچه‌ها بود. کوچه‌ها مسقف بود. این بافت بیشتر جنبۀ تدافعی محله را نشان می‌دهد.