خرساباد
خُرساباد
شهری باستانی در شمال شرقی موصل، در کردستان عراق. براساس یافته‌های باستان‌شناسی، خرساباد با شهر دورشروکین، پایتخت سارگون دوّم، پادشاه آشور (حک: ۷۲۲ـ۷۰۵پ‌م)، تطبیق می‌کند. دورشروکین از نخستین شهرهای جهان باستان است که با نقشه‌ای از پیش طراحی‌شده ساخته شد. سناخریب، پسر و جانشین سارگون، پایتخت را از دورشروکین به نینوا منتقل کرد. در معماری این شهر اولین‌بار نشانه‌های فاصله‌گذاری بین ایزدان و انسان مشاهده می‌شود. کاوش در خرساباد را پُل امیل بوتا (۱۸۰۲ـ۱۸۷۰) باستان‌شناس و دیپلمات فرانسوی، به‌منظور یافتن آثار آشوری آغاز کرد و فعالیت‌های او (۱۸۴۳) اساس کاوش در معماری بین‌النهرین شد. ویکتور پلاس (۱۸۱۹ـ۱۸۷۵) آشورشناس و دیپلمات دیگر فرانسوی، دنبالۀ کار بوتا را گرفت (۱۸۵۱ـ۱۸۵۵) و تندیس‌های عظیم از سارگون و گاوهای بالدار نگهبان کاخ او را یافت، که همه به موزۀ لوور پاریس منتقل شد. در ۱۹۳۲ نیز کاشی‌های منقوش و الواح بسیار به خط میخی و زبان عیلامی، متعلق به دورۀ حدود ۲۰۰ تا ۷۳۰پ‌م، در خرساباد به‌دست آمد. آثار باستانی به‌دست آمده از این منطقه در شمار ارزنده‌ترین منابع تاریخ و هنر فلات ایران، بین‌النهرین و آناتولی در هزاره اول پیش از میلاد است. خرساباد در حملات ۶۱۲پ‌م مادها تاراج و نابود شد. یاقوت حموی از خرساباد (به نام خرستاباد) و شهری ویران در نزدیک آن، به نام صرعون یاد می‌کند که احتمالاً تصحیفی از صرغون (صورتی از نام سارگون) است.