دهانه (اخترشناسی)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

دهانه (اخترشناسی)(crater)

دهانه

حفره‌ای به ‌شکل جام، در سطح سیاره یا قمر. معمولاً گرد و دارای لبه‌های شیب‌دار است. دهانه‌ها معمولاً براثر رویدادهایی انفجاری، نظیر فوران آتشفشان یا برخورد شهاب‌سنگ‌ها[۱] تشکیل می‌شوند. ماه بیش از ۳۰۰هزار دهانه با قطر بیش از ۱ کیلومتر دارد که عمدتاً براثر بمباران شهاب‌سنگ‌ها تشکیل شده‌اند. بیشتر دهانه‌های زمینی براثر فرسایش[۲]ساییده شده‌اند. دهانه‌ها در همۀ اجسام سنگی دیگر در منظومۀ خورشیدی[۳] یافت می‌شوند. دهانه‌هایی که درنتیجۀ برخورد یا فعالیت‌های آتشفشانی به‌وجود می‌آیند، شکل‌هایی متفاوت دارند که تشخیص شکل‌گیری دهانه را در سیاره‌های منظومۀ خورشیدی برای زمین‌شناسان ممکن می‌سازد. دهانه‌های برخوردی، برخلاف دهانه‌های آتشفشانی، گردند و لبه‌هایی برآمده و مرکزی تیز دارند، مگر این‌که شهاب‌سنگ با زاویه‌ای بسیار کم به سیاره برخورد کرده باشد یا دهانه تحت تأثیر فرآیندهای دیگری قرار گرفته باشد.

 


  1. meteorite
  2. erosion
  3. Solar System