دیویسون، کلینتون جوزف (۱۸۸۱ـ۱۹۵۸)
| کلینتون جوزف دیویسون Clinton Joseph Davisson | |
|---|---|
| زادروز |
۱۸۸۱م |
| درگذشت | ۱۹۵۸م |
| ملیت | امریکایی |
| تحصیلات و محل تحصیل | تحصیل در دانشگاه شیکاگو |
| شغل و تخصص اصلی | فیزیک دان |
| گروه مقاله | فیزیک و مکانیک |
| جوایز و افتخارات | برنده جایزه نوبل فیزیک (۱۹۳۷) |
دِیْویسون، کلینْتون جوزِف (۱۸۸۱ـ۱۹۵۸)(Davisson, Clinton Joseph)
فیزیک‌دان امریکایی. در ۱۹۲۷ برای نخستین بار، ماهیت موجی الکترون‌ها را با آزمایش نشان داد و به همین سبب جایزۀ نوبل فیزیک ۱۹۳۷ را دریافت کرد. این جایزه مشترکاً به او و جورج تامسون[۱] اعطا شد. تامسون نیز مستقلاً در همین زمینه پژوهش‌هایی انجام داده بود. دیویسون در بلومینگتون[۲] ایلینوی[۳] زاده شد و در دانشگاه شیکاگو درس خواند. از ۱۹۱۷ تا ۱۹۴۶، در شرکت وسترن الکتریک[۴] مشغول به‌کار بود. این شرکت بعدها تلفن بل[۵] نامیده شد. دیویسون و لِستر گِرمِر[۶] (۱۸۹۶ـ۱۹۷۱) پراش الکترون‌ها را کشف کردند. این کشف با نظریۀ فیزیک‌دان فرانسوی، لوئی دو بروی[۷]، سازگاری داشت که بنابر آن الکترون‌ها و همۀ ذرات بنیادی دیگر می‌توانند رفتار موجی داشته باشند. دیویسون و گرمر در آزمایش‌های خود از تک‌بلوری از جنس نیکل استفاده کردند. در این بلور، که اتم‌های نیکل در رئوس شبکه‌ای مکعبی قرار داشتند، الکترون‌هایی با زاویۀ ۴۵ درجه نسبت به صفحۀ اتم‌ها بر سطح خارجی بلور تابانده می‌شدند. آن‌ها الکترون‌هایی با سرعت معلوم را به طرف این صفحه می‌فرستادند و الکترون‌های گسیل‌شده را به کمک اتاقک فارادی[۸] آشکارسازی می‌کردند. در ژانویۀ ۱۹۲۷، نتایج نشان داد که به ازای سرعت معینی از الکترون‌های فرودی پراش اتفاق می‌افتد و باریکه‌های الکترون‌های خروجی را می‌توان با فاصله‌های بین‌صفحه‌ای مرتبط دانست. طول موج باریکه‌ها تعیین شد و سپس، از این طول موج و سرعت معلوم الکترون‌ها برای تأیید فرضیۀ دو بروی استفاده کردند. از پژوهش اول نتایجی به‌دست آمد که یک تا دو درصد خطا داشت، ولی پژوهش روش‌مند بعدی منجر به نتایجی با سازگاری کامل شد. چندی بعد در همان سال، جورج تامسون، پسر جان جوزف تامسون[۹]، در دانشگاه ابردین[۱۰] اسکاتلند آزمایش‌های مشابهی را با استفاده از برگه‌های فلزی به‌انجام رساند. درپی آزمایش‌های دیویسون و تامسون، دوگانگی موج‌ـ‌ذره‌ای[۱۱] ذرات زیراتمی[۱۲] بی‌هیچ تردیدی پذیرفته شد.