روان رنجوری
روان‌رنجوری (neurosis)
(یا: روان‌نژندی؛ نِوْروز) در روان‌کاوی گونه‌ای بیماری که نشانۀ آن اضطراب و اختلال در شخصیت است. در گذشته به هر نوع اختلال عضوی عصبی یا هرگونه اختلال در اعمال عصبی گفته می‌شد، امّا امروزه نِوْروز به گروهی از اختلالات روانی بدون علل عضوی گفته می‌شود و فقط روان‌شناس‌های معتقد به الگوی روان‌کاوانه یا روان‌پویشیِ رفتار ناهنجار این اصطلاح را به‌کار می‌برند. ویلیام کالن[۱]، پزشک اسکاتلندی، در اواخر قرن ۱۸ آن را مصطلح کرد، و طیف گسترده‌ای از رفتارهای عصبیِ بدون علت جسمانی روشن را روان‌رنجوری نامید. زیگموند فروید[۲]، روان‌کاو اتریشی، و رهروانش در اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ این اصطلاح را رواج دادند. فروید گروهی از بیماری‌های روانی را روان‌رنجوری می‌خواند. او معتقد بود وقتی انسان به آن دچار می‌شود که خودآگاه او خیالاتِ ناپسندِ ناخودآگاه را سرکوب کند. روان‌رنجوری اختلالی در شخصیت است که عملکرد سالم انسان در محیط کار و جامعه را مختل نمی‌کند. شخص روان‌رنجور سوءتعبیر یا تحریف فاحشی در واقعیت انجام نمی‌دهد. امروزه اغلب متخصصان برای نشانه‌هایی از قبیل هذیان و توهم و رفتارهای عجیب از اصطلاح روان‌پریشی استفاده می‌کنند. نیز ← روان‌پریشی