ریشلیو، آرمان ژان دو پلسی دو (۱۵۸۵ـ۱۶۴۲)
ریشِلیو، آرْمان ژان دو پلسی دو (۱۵۸۵ـ۱۶۴۲)(Richelieu, Armand Jean du Plessis de)
کاردینال و سیاستمدار فرانسوی و وزیر اعظم فرانسه از ۱۶۲۴. با هدف ایجاد حکومت استبدادی مطلقه، مخالفت اشراف را با بی‌رحمی سرکوب کرد و قدرت سیاسی هوگنوها[۱] را درهم شکست، اما آن‌ها را از نظر دینی آزاد گذاشت. در عرصۀ سیاست خارجی نیز به‌منظور برقراری سلطۀ فرانسویان بر اروپا درصدد شکستن قدرت هاپسبورگ‌ها[۲] در اتریش برآمد؛ از این‌رو، از گوستاو آدولف[۳]، پادشاه سوئد، و امیران پروتستانِ[۴] آلمان دربرابر اتریش حمایت و فرانسه را درگیر جنگ سی‌ساله[۵] کرد (۱۶۳۵). ریشلیو در خانواده‌ای اشرافی در پاریس زاده شد. به کلیسا راه یافت و اسقف لوسون[۶] (۱۶۰۶)، کاردینال (۱۶۲۲)، و با حمایت ماری دو مدیسی[۷]، وزیر اعظم لوئی سیزدهم شد (۱۶۲۴) و تا پایان عمر، در این سمت باقی ماند. پدر روحانی ژوزف[۸]، ملقب به امینانس گری[۹] (عالیجناب خاکستری یا خاکستری‌پوش)، منشی و محرم اسرار او بود. اصطلاح فرانسوی èminence gris به فرد بانفوذی اطلاق می‌شود که دیده نمی‌شود و در پشت پرده تمام قدرت‌ها را به‌دست دارد. این اصطلاح در سال‌های اخیر به فارسی «عالیجناب خاکستری» ترجمه شده و براساس آن اصطلاحات دیگری همچون «عالیجناب سرخ‌پوش» ساخته شده که البته به جز در زبان فارسی در هیچ زبان دیگری به‌کار نرفته است.