ستاد انقلاب فرهنگی
ستاد انقلاب فرهنگی
| ستاد انقلاب فرهنگی | |
|---|---|
| نام فارسی | ستاد انقلاب فرهنگی |
| نوع کاربری | نهاد انقلابی |
| سال تاسیس | ۱۳۵۹ش |
| موسس | به دستور امام خمینی (ره) |
| علت تاسیس / تشکیل | کنترل و تعیین خط مشی دانشگاه های ایران (پس از پیروزی انقلاب اسلامی) |
| گروه مقاله | سازمان ها و نهادهای حکومتی |
عنوان نهادی تأسیس‌شده در ۱۳۵۹ش به‌دستور امام‌خمینی (ره)، با هدف کنترل و تعیین خط مشی دانشگاه‌های ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی. با وقوع انقلاب اسلامی ایران، دانشگاه‌های کشور به محل فعالیت و برخورد گروه‌های مختلف سیاسی تبدیل شد. شدّت نزاع‌ها و درگیری‌های حزبی و سیاسی در سال‌های ۱۳۵۷ تا ۱۳۵۹ سبب شد تا دولت برای کنترل دانشگاه‌ها دست به اقدام بزند. سرانجام در بهار ۱۳۵۹، اعضای انجمن‌های اسلامی دانشگاه‌های بزرگ کشور که هوادار امام خمینی و نظام جمهوری اسلامی بودند، با پشتیبانی برخی نهادهای امنیتی و انتظامی خارجِ دانشگاه به کوتاه‌کردن دست گروه‌های اپوزیسیون و اخلالگر در دانشگاه‌ها پرداختند. امام‌خمینی برای سامان‌دادن به وضع دانشگاه‌ها در ۲۴ خرداد ۱۳۵۹، طی فرمانی تشکیل ستاد انقلاب فرهنگی را اعلام کرد. طبق این فرمان، محمدجواد باهنر، ربانی املشی، حسن حبیبی، عبدالکریم سروش، شمس آل احمد، جلال‌الدین فارسی و علی شریعتمداری مسئول تشکیل شوراهای برنامه‌ریزی رشته‌های مختلف و خط مشی فرهنگی آیندۀ دانشگاه‌ها شدند. درپی تشکیل جلسات اولیۀ ستاد و آغاز برنامه‌ریزی، هدف کلی این حرکت تحول در دانشگاه‌ها و اسلامی‌تر‌شدن آن اعلام شد. پس از مدتی، سخنگوی ستاد انقلاب فرهنگی در بهمن ۱۳۵۹، طی برنامه‌ای هشت ماده‌ای، اهداف انقلاب فرهنگی در دانشگاه‌ها را در همۀ شئون و مراتب اعلام کرد. برای انجام این برنامه‌ها، ستاد انقلاب فرهنگی درصدد تعیین ارگان‌هایی برآمد که هر یک بازوهای اجرایی آن به‌شمار می‌رفتند. همچنین مقرر شد تا همۀ امکانات مالی، آموزشی، تجهیزات و وسایل کارگاهی، و نیز نیروهای انسانی (اعضای هیئت علمی، کارمندان و عوامل خدماتی) برای بازسازی کشور در اختیار برنامه‌های ستاد انقلاب فرهنگی قرار گیرد. طبق تقسیم‌بندی‌هایی که بعدها صورت گرفت، این ستاد به دو بخش برنامه‌ریزی و امور اجرایی تقسیم شد. حوزۀ برنامه‌ریزی شامل بخش‌های آموزش عالی، آموزش پیش‌دانشگاهی و فرهنگ دانشگاهی و عمومی بود، و امور اجرایی نیز جهاد دانشگاهی، مرکز نشر دانشگاهی و هیئت گزینش استاد را شامل می‌شد. مهم‌ترین فعالیت‌های ستاد انقلاب فرهنگی، پاک‌سازی دانشگاه‌ها، چاپ کتب درسی با محتوای اسلامی و برنامه‌ریزی دولتی برای دانشجویان، دانشگاه‌ها و استادان بوده است. در سال‌های اخیر این ستاد با عنوان شورای عالی انقلاب فرهنگی کار سیاست‌گذاری فرهنگی و آموزشی را انجام می‌دهد. اعضای آن نیز تعدادی از شخصیت‌های حقوقی و حقیقی هستند که از سوی رهبری برگزیده می‌شوند.