کانال سویز
کانال سوئز (Suez Canal)
آبراه مصنوعی از پورت سعید[۱] تا سوئز، که مدیترانه[۲] را به دریای سرخ[۳] (احمر) متصل می‌کند. طول آن 160 کیلومتر است؛ افریقا را از آسیا جدا می‌کند و کوتاه‌ترین راه دریایی از اروپا به مشرق‌زمین است. در 1869م گشایش یافت، در 1956م ملی شد، و مصر درخلال جنگ اعراب و اسرائیل[۴] (1967م) آن را مسدود کرد و تا 1975م بازگشایی نشد. شرکت فرانسوی کانال سوئز در 1858م برای اجرای طرح فردیناند دو لسپس[۵] تأسیس شد. کانال در 1869م افتتاح شد و در 1875م بنجامین دیزریلی[۶]، نخست وزیر انگلیس، اکثریت سهام آن را از خدیو مصر خرید. موافقت‌نامۀ قسطنطنیه[۷] (1888م) برای همۀ کشورها حق آزادی عبور قائل شد. شرکت کانال سوئز که مقر آن در پاریس بود، زیر نظر شورایی 33 نفره (که دَه نفرشان انگلیسی بودند) ادارۀ کانال را برعهده داشت، تا این که در 1956م جمال‌عبدالناصر، رئیس‌جمهور مصر، کانال را ملی اعلام کرد. در 1986م مجموعۀ بندری دمیاط[۸] در ساحل دریای مدیترانه در دهانۀ کانال گشایش یافت. ظرفیت این بندر حمل و نقل 16میلیون تن بار است.