طباطبایی، ژازه (تهران ۱۳۰۹ـ۱۳۸۶ش)
ژازه طباطبایی (تهران ۱۳۰۹ـ ۱۳۸۶ش)
| ژازه طباطبایی | |
|---|---|
| زادروز |
تهران ۱۳۰۹ش |
| درگذشت | ۱۳۸۶ش |
| ملیت | ایرانی |
| تحصیلات و محل تحصیل | دانشکدۀ هنرهای زیبای دانشگاه تهران |
| شغل و تخصص اصلی | نقاش |
| شغل و تخصص های دیگر | مجسمه‌ساز، شاعر و رمان‌نویس |
| دوره | ایران و اسپانیا |
| مکتب | سقاخانه |
| آثار | مجموعه‌شعرهای ابلق و اجق و وجق |
| گروه مقاله | نگارگری و مجسمه‌سازی ایران |
| جوایز و افتخارات | دریافت جایزه در سه بی‌ینال تهران، از پیش‌گامان نقاشی نو در ایران، بنیاد نهادن گالری هنر نو در تهران (1336ش) |
(نام اصلی: سیدعلی طباطبایی) نقاش، مجسمه‌ساز، شاعر، و رمان‌نویس ایرانی. از پیش‌گامان نقاشی نو در ایران است. از هنرهای محلی ایران تأثیر گرفت و کوشید در آثار خود گذشته را با حال پیوند دهد. تخیلات، و بهره‌گیری او از طنز، به‌خوبی در مجسمه‌هایش تجلّی یافته‌اند: تکه‌هایی از فلز ـ فلز اتومبیل، دوچرخه، لوازم خانگی، یا ساعت‌های شکسته ـ که با دقت بسیار به یکدیگر جوش خورده‌اند، و پیکره‌های انسانی عجیب، مرغ یا حیوانات دیگر را پدید آورده‌اند. از نقاشان مکتب سقاخانه برشمرده می‌شود.
طباطبایی ۱۲ ساله بود که نخستین داستان خود به نام «شن و نی» را نوشت. سپس نمایشنامه‌هایی مانند «شکوفه‌های پژمرده»، «لرد چی چی یانف»، «جای پا» و «آقاموچول» را به نگارش درآورد و خود نیز کارگردانی آنها را انجام داد و در «کانون پیشاهنگ» به روی صحنه برد. وی در ۱۳۲۵ خورشیدی داستان «پسر کوچک» را چاپ کرد و در ۱۳۲۹ خورشیدی از هنرستان هنرپیشگی دیپلم گرفت و در همین زمان که ۱۹ سال داشت، نخستین نمایشگاه نقاشی خود را که نقاشی‌هایی با سبک مینیاتور بودند، برپا کرد. سپس یک روزنامه منتشر کرد و پس از آن به کارگردانی، هنر دراماتیک، باله، نقاشی و مجسمه‌سازی علاقه‌مند شد تا این که در ۱۳۳۳ در رشته کارگردانی و مبانی تئاتر در دانشگاه شاگرد اول شد و نمایش «پیراهن ملوانی» را روی صحنه برد. در دانشکدۀ هنرهای زیبای دانشگاه تهران درس خواند، و فعالیتش را با تعلیم هنرهای نمایشی پی‌گرفت. در ۱۲سالگی فعالیت‌های ادبی‌اش را آغاز کرد. در سه بی‌ینال تهران جایزه گرفت. با مجسمه‌هایش در بی‌ینال‌های پاریس، ونیز، و سائو پائولو (دهۀ ۱۹۶۰) شرکت کرد. از دهۀ ۱۹۸۰ در اسپانیا اقامت گزید. گالری هنر نو را در تهران بنیاد نهاد (۱۳۳۶ش). برخی از آثار وی در موزۀ جهان‌نمای تهران و موزۀ هنرهای معاصر تهران نگهداری می‌شوند.
طباطبایی که نوشتن را از ۱۲سالگی آغاز کرد، بیش از ۴۰ جلد کتاب شامل داستان‌های فولکلور، رمان، شعر، نقدهای هنری و نمایشنامه منتشر کرد. از وی دو مجموعه‌شعر در دهۀ 1350 با عنوان ابلق و اجق و وجق منتشر شده که متاثر از جریان دادائیسم است.