طرابلس، ناحیه
طَرابلُس، ناحیه
(یا: تریپولیتانیا[۱]؛ طرابلس غرب) ناحیه‌ای تاریخی در شمال افریقا، در لیبی. از سیرنائیکا[۲] در شرق تونس[۳] در غرب، و از دریای مدیترانه تا صحرای افریقا[۴] امتداد دارد. ساکنانش بربر و عرب‌اند. فعالیت‌های اقتصادی آن بر کشاورزی، پرورش دام، و صید ماهی و اسفنج متمرکز است. صنایع فرآوری مواد غذایی، فلزکاری، و چرم‌سازی نیز دارد. سابقاً با نام تریپولیس (به‌معنی سه شهر) از ماندگاه‌های فنیقی بود و شهرهای اوئه[۵]، لپتیس ماگنا[۶]، و صبراتا[۷] را شامل می‌شد. سپس تحت سلطۀ قرطاجنه (کارتاژها)، نومیدیا، رومی‌ها، و واندال‌ها قرار گرفت. در ۵۳۴م، بلیزاریوس بیزانسی آن را اشغال کرد. در ۶۳۸م، مسلمانان، به فرماندهی عُقبه، و در قرن ۱۰م فاطمیان مصر بر طرابلس مسلط شدند. موحدون در قرون ۱۲ و ۱۳م و حفصیون در قرن ۱۴م بر آن حکومت کردند. از ۱۵۱۰ تا ۱۵۵۱، تحت سلطۀ مسیحیان (کاتولیک‌ها و شهسواران مهمان‌نواز) بود. در ۱۵۵۱، به‌دست ترکان عثمانی افتاد. در ۱۷۱۴، عملاً مستقل و تحت حکمرانی بربرها بود. در ۱۸۳۵، از تقسیمات اداری امپراتوری عثمانی شد. ایتالیا مدت‌ها به این ناحیه چشم طمع دوخته بود و پس از جنگ ۱۹۱۱ـ۱۹۱۲ دولت عثمانی آن را به ایتالیا واگذار کرد. از آن زمان به بعد، تا جنگ جهانی دوم، طرابلس تحت نظر مستعمرات ایتالیا اداره می‌شد. این ناحیه در جنگ جهانی دوم، صحنه نبردهای خونین بین بریتانیا و آلمان بود. در ۱۹۴۳، آلمانی‌ها از آن‌جا بیرون رانده شدند. در جنگ جهانی دوم ایتالیایی‌ها نیز از شمال افریقا بیرون رانده شدند و نیروهای متفقین طرابلس را نیز مانند سایر مستعمرات ایتالیا اشغال کردند و سرانجام ایتالیا از کلیه حقوق و عناوین مربوط به این ناحیه دست کشید. در ۱۹۵۱، به کشور تازه استقلال‌یافتۀ لیبی پیوست.