فخر عادل خلعتبری
| فخر عادل خلعتبری | |
|---|---|
| زادروز |
تهران 1277ش |
| درگذشت | واشنگتن 28 اسفند 1345ش |
| محل زندگی | ایران- امریکا |
| ملیت | ایرانی |
| تحصیلات و محل تحصیل | مدرسه‌ی ژاندارک و مدرسه‌ی آمریکایی تهران |
| شغل و تخصص اصلی | روزنامه‌نگار |
| شغل و تخصص های دیگر | ادیب |
| آثار | ازدواج اجباری، اوراق پریشان، سرگذشت یک‌زن، دختر نادان، پیمان شکسته |
| گروه مقاله | رسانه‌ها و ارتباطات |
| خویشاوندان سرشناس | سیمین بهبهانی (دختر) |
| جوایز و افتخارات | |
فخر عادل خلعتبری (تهران 1277ش- واشنگتن 28 اسفند 1345ش)
(نام اصلی: فخر عظمی ارغون) روزنامه‌نگار و ادیب ایرانی. پدرش، مرتضی قلی ارغون (مكرم السلطان)، از افسران عالی‌رتبه‌ی قاجار و مادرش، قمرخانم (عظمت‌السلطنه)، از خاندانی بود که از صاحب‌منصبان شاهان قاجار بودند. فخر عادل زبان فارسی، آشنایی با دیوان‌ها و متون کهن فارسی، زبان عربی، فقه، اصول و فلسفه را همگام با دو برادرش در مکتبخانه‌ی خصوصی و زبان فرانسه را نیز در کودکی زیر نظر مربی‌ای سوئیسی که در منزلشان اقامت داشت فراگرفت. گواهینامه‌ی پایان تحصیلات مدرسه‌ی ژاندارک و مدرسه‌ی آمریکایی تهران را هم به دست آورد. موسیقی اصیل ایرانی و نواختن تار را از زنی کلیمی به نام جان مشاق و بعدتر نزد عبدالله خان دوامی آموخت.
از سال ۱۲۹۷ش وارد کارهای فرهنگی شد و در تأسيس "جمعیت نسوان وطن‌خواه" شرکت کرد. در مدرسه‌ی "ناموس" نیز به تدریس زبان فرانسه پرداخت. در سنین جوانی (۱۳۰۳) با عباس_خلیلی، مدیر روزنامه‌ی اقدام، ازدواج کرد که ثمره‌اش سیمین بهبهانی است که با نام خانوادگی شوهرش شهرت یافته است. بعد از جدایی از عباس خلیلی، با جمال_عادل_خلعتبری (مدیر روزنامه‌ی آینده ایران) ازدواج کرد (۱۳۱۰) و به خواست او نامش را به فخر عادل تغییر داد. او از سال ۱۳۱۱ به بعد سردبیری روزنامه‌ی آینده ایران را برعهده داشت. در سال ۱۳۱۴ روزنامه‌ی "نامه بانوان" را منتشر کرد که خودش نیز در آن مطلب می‌نوشت.
فخر عظمی از اعضای برجسته‌ی "کانون بانوان" بود؛ همچنین اشعار اجتماعی و وطنی می‌سرود و تا پایان عمرش یک روشنفکر و مدافع پی‌گیر حقوق زنان باقی ماند. در سال 1316 به عنوان معاونت تعلیمات زنان در وزارت فرهنگ و معارف استخدام شد، اما یک‌سال بعد استعفا داد. از شهریور سال 1320 به عضویت "حزب_دموکرات_ایران" درآمد. خلعتبری پس از سال‌ها تدریس زبان و ادبیات فرانسوی در دبیرستان‌های "ناموس"، "دارالمعلمات" و "نوباوگان" تهران، در سال ۱۳۳۷ بازنشسته شد و برای سرپرستی فرزندانش به آمریکا رفت و پس از درگذشتش در گورستان_ابن_بابویه به خاک سپرده شد.
از او نگارش‌هایی به نام ازدواج اجباری، اوراق پریشان، سرگذشت یک‌زن، دختر نادان، پیمان شکسته و همچنین ترجمه‌هایی از کتاب‌های خارجی و مقالاتی در نشریات باقی مانده است. سیمین بهبهانی در کتاب با مادرم همراه حدود ۲۰۰ بیت از او درج کرده است.
منابع
- زنان مودب، بنفشه حجازی؛ انتشارات قصیده‌سرا و آشیان: 1396.
- کانون بانوان، مریم فتحی؛ موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران: 1383.
- کارنمای زنان کارای ایران، پوران فرخزاد؛ قطره: 1381.