فرومغناطیس

فِرّومِغناطیس (ferromagnetism)

نوعی مغناطیس در مواد، حاصل از میدان مغناطیسی خارجی. این مغناطیس پس از حذف میدان خارجی نیز برقرار می‌ماند و به‌همین ‌سبب، مواد فرومغناطیسی را برای ساختن آهنرباهای دایمی به‌کار می‌برند. از این‌رو، می‌توان گفت که مادۀ فرومغناطیس می‌تواند بسته به دما، از تراوایی مغناطیسی قوی و پذیرفتاری زیاد برخوردار باشد. آهن، کُبالت، نیکل، و آلیاژهای آن‌ها نمونه‌هایی از مواد فرومغناطیس‌اند. خاصیت فرومغناطیسی براثر چرخش الکترون اتم‌های مادۀ فرومغناطیس حاصل می‌شود که دارای سمت‌گیری آهنرباهای ضعیف بسیار کوچک‌اند. این آهنرباها در نواحی کوچکی با نام حوزه‌ها، که در مجاورت هم‌ جسم را تشکیل می‌دهند، به موازات یکدیگر قرار می‌گیرند و خاصیت مغناطیسی آن نواحی را تشدید می‌کنند. این حوزه‌ها در مادۀ مغناطیس‌نشده نامرتب قرار می‌گیرند و در کل باعث می‌شوند تا هیچ اثر مغناطیسی در آن دیده نشود. وقتی چنین ماده‌ای در میدان مغناطیسی قرار می‌گیرد، حوزه‌هایش با جهت میدان هم‌جهت می‌شوند و درنتیجه، جسم از نظر مغناطیسی اشباع می‌شود. اگر این حوزه‌ها بعد از حذف میدان خارجی همچنان هم‌جهت بمانند، خاصیت مغناطیسی دایمی مشاهده می‌شود. مواد فرومغناطیسی دارای پسماند مغناطیسی‌اند.

 

---