فهرست بازیگران زن برنده سیمرغ بلورین
این مقاله شامل نام بازیگران زنی است که در دوره‌های مختلف جشنواره فیلم فجر به عنوان بهترین بازیگر نقش اول یا دوم (مکمل) جایزه دریافت کرده‌اند. طی 40 دوره برگزاری این جشنواره پروانه معصومی، فاطمه معتمدآریا، لیلا حاتمی، هنگامه قاضیانی، هدیه تهرانی، مریلا زارعی و باران کوثری هرکدام با دریافت دو سیمرغ در بخش بهترین بازیگر نقش اول، و فاطمه معتمدآریا، سحر دولتشاهی، نیکو خردمند، شبنم مقدمی و مهتاب نصیرپور هرکدام با دو سیمرغ بهترین بازیگر نقش مکمل زن موفق‌ترین بازیگران زن ایرانی در این جشنواره بوده‌اند. در مجموع فاطمه معتمدآریا با دریافت چهار سیمرغ و 13 بار نامزدی در دو بخش، در میان زنان رکورددار است. در میان ادوار مختلف این جشنواره، جز دورۀ اول که در بخش بازیگری هیچ برنده‌ای اعلام نشد، در دوره‌های دوم و چهارم و پنجم در بخش بهترین بازیگر نقش اول زن بازیگری معرفی نشده است و همچنین در دوره‌های دوم و پنجم و سی و یکم، داوران جشنواره در بخش بهترین بازیگر نقش مکمل برنده‌ای نداشته‌اند.
در این مقاله جز نام بازیگران، عناوین فیلم‌های آنها نیز براساس دوره مرتب و درج شده است. در هر دوره اسم اول، برندۀ سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول و نام فیلم او و اسم دوم بهترین بازیگر نقش مکمل و عنوان فیلمش است.
برندگان (براساس دوره)
دورۀ اول: جایزه‌ای در بخش بازیگری اعطا نشد.
دورۀ دوم: جایزه‌ای در بخش بازیگری زنان اعطا نشد.
دورۀ سوم: پروانه معصومی (گل‌های داوودی)؛ جیران شریف (مترسک)
دورۀ چهارم: جایزه‌ای در بخش بهترین بازیگر نقش اول اعطا نشد؛ مهری مهرنیا (تنورۀ دیو)
دورۀ پنجم: جایزه‌ای در بخش بازیگری زنان اعطا نشد.
دورۀ ششم: پروانه معصومی (شکوه زندگی و جهیزیه‌ای برای رباب)؛ آنیک شفرازیان (سرزمین آرزوها)
دورۀ هفتم: رؤیا نونهالی (عروسی خوبان)؛ فاطمه معتمدآریا (برهوت)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم مونس: فریماه فرجامی
دورۀ هشتم: رقیه چهره‌آزاد (مادر)؛ افسر اسدی (عبور از غبار)
دورۀ نهم: فریماه فرجامی (پردۀ آخر)؛ نیکو خردمند (پردۀ آخر)
دورۀ دهم: جمیله شیخی (مسافران)؛ فاطمه معتمدآریا (مسافران)
دورۀ یازدهم: فاطمه معتمدآریا (یک بار برای همیشه)؛ یاسمین ملک‌نصر (سارا)
دورۀ دوازدهم: فاطمه معتمدآریا (همسر)؛ نیکو خردمند (بازیچه و زینت)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم نان و شعر: پروین‌دخت یزدانیان
دورۀ سیزدهم: مینا لاکانی (دیدار)؛ گلاب آدینه (روسری آبی)
دورۀ چهاردهم: فاطمه گودرزی (غزال)؛ پریوش نظریه (پدر)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم خواهران غریب: افسانه بایگان
دورۀ پانزدهم: گلچهره سجادیه (سرزمین خورشید)؛ جمیله شیخی (لیلا)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم لیلا: لیلا حاتمی
دورۀ شانزدهم: انیس شکوری (درخت جان)؛ بیتا بادران (آژانس شیشه‌ای)
دورۀ هفدهم: هدیه تهرانی (قرمز)؛ احترام‌السادات حبیبیان (مصائب شیرین)
دورۀ هجدهم: میترا حجار (متولد ماه مهر)؛ رؤیا نونهالی (بوی کافور عطر یاس)
دورۀ نوزدهم: ثریا قاسمی (مارال)؛ ماهایا پطروسیان (هفت پرده)
دورۀ بیستم: ترانه علیدوستی (من ترانه ۱۵ سال دارم)؛ بهناز جعفری (خانه‌ای روی آب)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم ارتفاع پست: گوهر خیراندیش
دورۀ بیست و یکم: نیکی کریمی (دیوانه‌ای از قفس پرید و واکنش پنجم)؛ جایزه‌ای در بخش بهترین بازیگر نقش مکمل اعطا نشد
دورۀ بیست و دوم: گوهر خیراندیش (رسم عاشق‌کشی)؛ مریلا زارعی (سربازهای جمعه)
دورۀ بیست و سوم: فرشته صدر عرفایی (کافه ترانزیت)؛ لیلا زارع (ما همه خوبیم)
دورۀ بیست و چهارم: هدیه تهرانی (چهارشنبه‌سوری)؛ مهتاب نصیرپور (به نام پدر)
دورۀ بیست و پنجم: باران کوثری (خون‌بازی و روز سوم)؛ پانته‌آ بهرام (بچه‌های ابدی)
دورۀ بیست و ششم: هنگامه قاضیانی (به همین سادگی)؛ مهتاب نصیرپور (فرزند خاک)
دورۀ بیست و هفتم: لیلا حاتمی (بی‌پولی)؛ مهتاب کرامتی (بیست)
دورۀ بیست و هشتم: نگار جواهریان (طلا و مس)؛ شیرین یزدان‌بخش (لطفاً مزاحم نشوید)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم کیفر: مریلا زارعی
دورۀ بیست و نهم: ویشکا آسایش (ورود آقایان ممنوع)؛ مهناز افشار (سعادت‌آباد)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم آلزایمر: مهتاب کرامتی
دورۀ سی‌ام: هنگامه قاضیانی (روزهای زندگی)؛ یکتا ناصر (یکی می‌خواد باهات حرف بزنه)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم تلفن همراه رئیس جهمور: بهناز جعفری
دورۀ سی و یکم: هانیه توسلی (دهلیز)؛ پگاه آهنگرانی (دربند)
دورۀ سی و دوم: مریلا زارعی (شیار 143)؛ شبنم مقدمی (امروز)
دورۀ سی و سوم: باران کوثری (کوچۀ بی‌نام)؛ سحر دولتشاهی (عصر یخبندان)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم شیفت شب: لیلا زارع
دورۀ سی و چهارم: پریناز ایزدیار (ابد و یک روز)؛ شبنم مقدمی (زاپاس)
دورۀ سی و پنجم: لیلا حاتمی (رگ خواب) و مریلا زارعی (زیر سقف دودی)؛ ثریا قاسمی (ویلایی‌ها)
دورۀ سی و ششم: سارا بهرامی (دارکوب)؛ سحر دولتشاهی (عرق سرد و چهاراه استانبول)
دورۀ سی و هفتم: الناز شاکردوست (شبی که ماه کامل شد)؛ فرشته صدر عرفایی (شبی که ماه کامل شد)
دورۀ سی و هشتم: پریناز ایزدیار (سه کام حبس)؛ طناز طباطبایی (شنای پروانه)
دورۀ سی و نهم: رؤیا افشار (مامان)؛ گلاره عباسی (ابلق)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم یدو: ستاره پسیانی
دورۀ چهلم: طناز طباطبایی (بی‌رؤیا)؛ صدف اسپهبدی (علفزار)