فور و تراخی
فور و تَراخی
در اصول فقه، از مباحث امر و نهی است، به این معنا که اگر مکلّف به «امر» یا «نهی» مولی آگاه شد، آیا واجب است فوراً و بی‌درنگ در مقام اطاعت و اجرا برآید یا تأخیر در آن رواست. انجام بی‌درنگ را فَوْر، و انجام امر با تأخیر را تراخی گویند. به بیان دیگر آیا صیغۀ امر یا نهی به‌همراه خود چنین دلالتی را دارد یا خیر. اصولیان دیدگاه‌هایی مختلف را به شرح زیر ابراز کرده‌اند: ۱. امر و نهی برای فور وضع شده‌اند؛ ۲. امر و نهی برای تراخی وضع شده‌اند؛ ۳. امر و نهی برای هریک از فور و تراخی به‌نحو اشتراک لفظی وضع شده‌اند؛ ۴. امر و نهی برای هیچ‌کدام وضع نشده‌اند. یعنی صیغۀ امر یا نهی به‌تنهایی دلالت بر فور یا تراخی ندارند و درصورتی که شارع به فوریت خواهان اجرای دستور خود است، باید با قرینه و علامتی منظور خود را منتقل کند.