فیروز، مریم (تهران ۱۲۹۲ـ۱۳۸۶ش)

مریم فیروز;
زادروز	۱۲۹۲ش;
درگذشت	تهران ۱۳۸۶ش
تحصیلات و محل تحصیل	مدرسۀ ژاندارک و دارالمعلمات
خویشاوندان سرشناس	عبدالحسین فرمانفرما (پدر) - عباسقلی اسفندیاری (همسر اول) - نورالدین کیانوری (همسر دوم) - افسانه گیدفر (دختر)

فعال سیاسی ایرانی در دورۀ پهلوی. در مدرسۀ ژاندارک و دارالمعلمات تحصیل کرد. مؤسس سازمان زنان ایران و از مدافعان حقوق زنان بود. مریم فیروز مسئول تشکیلات دموکراتیک زنان و نخستین زنی بود که عضو هیئت سیاسی یک حزب در ایران شد. پدرش، عبدالحسین فرمانفرما، حاکم، وزیر و رئیس‌الوزرای معروف دورۀ قاجار و از متمولین طراز اول ایران بود. مریم فیروز پس از مرگ پدر و جدایی از همسر اولش، سرهنگ عباسقلی اسفندیاری، در ۱۳۲۳ش با نورالدین کیانوری ازدواج کرد و به عضویت حزب توده درآمد. او پس از وقایع کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و پس از چهار سال زندگی مخفیانه به شوروی و سپس آلمان شرقی مهاجرت کرد. مریم فیروز پس از انقلاب اسلامی در ۱۳۵۸ به ایران بازگشت و در تهران ساکن شد. او مدت کوتاهی را در زندان به‌سر برد و در ۹۵سالگی درگذشت.