قطب نما

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

قُطب‌نما (compass)

قُطب‌نما

اسباب جهت‌یابی‌. متداول‌ترین‌ نوع آن قطب‌نمای‌ مغناطیسی‌ است‌. این‌ قطب‌نما متشکل از صفحه‌ای با جهات اصلی و قطعه آهن‌ربایی است که‌ قطب‌ جنوب‌ آن‌ (قطبِ رو به‌ شمال‌) مشخص‌ شده‌ است و آزادانه روی‌ محوری‌ می‌چرخد. اگر قطب‌نما درست‌ تنظیم‌ شود، عقربۀ آهن‌ربا شمال‌ مغناطیسی‌ را نشان‌ می‌دهد و از روی‌ آن‌، به‌ کمک‌ جدول‌های‌ تصحیحات مغناطیسی‌، می‌توان‌ شمال‌ جغرافیایی‌ را پیدا کرد. قطب‌نماهای فاقدِ آهن‌ربا عبارت‌اند از قطب‌نمای‌ ژیروسکوپی[۱] که برمبنای ویژگی‌های ژیروسکوپ[۲] عمل می‌کند، و قطب‌نمای‌ رادیویی‌[۳] که با بی‌سیم‌ کار می‌کند‌. وجود آهن‌ و اختلالات ناشی از میدان‌ مغناطیسی‌ زمین‌ در این‌ نوع‌ قطب‌نماها تأثیر ندارد و در کشتی‌ و هواپیما کاربرد گسترده‌ای‌ یافته‌اند. نیز ← ناوبری‌

 


 

  1. gyrocompass
  2. gyroscope
  3. radiocompass