لوتری، آیین
لوتِری، آیین (Lutheranism)
شکلی از مسیحیت پروتستان، برگرفته از زندگی و تعالیم مارتین لوتر[۱]. این کیش را گاهی پروتستان انجیلی مینامند تا آن را از دیگر شاخۀ اصلی مذهب اصلاحشدۀ پروتستان اروپا متمایز کنند. پذیرفتهشدهترین اعتقادنامۀ آیین لوتری، اعتقادنامۀ آوگسبورگ[۲] در ۱۵۳۰ است، اما سلسله سؤال و جوابهای کوتاهتر لوتر نیز اهمیت بسیاری دارد. این فرقه بزرگترین فرقۀ پروتستان است، که حدود ۸۰میلیون نفر پیرو دارد؛ از این میان ۴۰میلیون نفر در آلمان، ۱۹میلیون نفر در کشورهای اسکاندیناوی، ۸.۵میلیون نفر در امریکا و کانادا، و بخش اعظم باقیمانده در اروپای مرکزی زندگی میکنند. آیین لوتری شکل اصلی مذهب پروتستان در آلمان و دین ملی دانمارک، نروژ، سوئد، فنلاند، و آیسلند است. نظام این فرقه یا اسقفی[۳] (آلمان و سوئد) یا شورای مطران[۴]ها (هلند و امریکا) است. مقرّ فدراسیون جهانی لوتری[۵] در ژنو است. در امریکا آیین لوتری در باختر میانه اهمیت خاصی دارد، زیرا مهاجران آلمانی و اسکاندیناوی از همان ابتدا چندین کلیسا در آنجا بنا کردهاند. نیز ← لوتر، مارتین