ماتیس، هانری (۱۸۶۹ـ۱۹۵۴)
هانری ماتیس Henri Matisse | |
---|---|
زادروز |
۱۸۶۹م |
درگذشت | ۱۹۵۴م |
ملیت | فرانسوی |
شغل و تخصص اصلی | نقاش |
شغل و تخصص های دیگر | مجسمه ساز و تصویرگر |
آثار | اتاق قرمز (۱۹۰۸ـ۱۹۰۹؛ ارمیتاژ، سن پترزبورگ)؛ ایرانی، بازگشت به تاهیتی (۱۹۳۰، موزه هنرهای معاصر تهران) |
گروه مقاله | نگارگری و مجسمه سازی جهان |
ماتیس، هانْری (۱۸۶۹ـ۱۹۵۴)(Matisse, Henri)
نقاش، مجسمهساز، و تصویرگر فرانسوی. از اصلیترین شخصیتهای نوآور هنر آغاز قرن بیستم بود. در شکلگیری فوْویسم[۱] سهم بسزایی داشت، و بعدها سبکی پدید آورد که خطوط مارپیچ قوی، طرحهای دوبُعدی، و رنگهای درخشان از مشخصههای آن بودند. رقص[۲] (۱۹۱۰؛ ارمیتاژ[۳]، سنپترزبورگ)، نمونۀ شاخصی از این دسته آثار اوست. کارهای بعدیاش کاملاً انتزاعی[۴]اند، ازجمله کلاژ[۵]هایش از شکلهای کاغذی رنگی (گواش دکوپه[۶]). با تأثیر از امپرسیونیسم[۷] و سپس پُستامپرسیونیسم[۸]، در ۱۹۰۵ سبک فوویستی خود را با رنگهایی قوی و گویا پروراند. از کوبیسم[۹] و دیگر گونههای پُرسروصدای هنر مدرن تا حد زیادی برحذر ماند و بر جلوههای تزیینی رنگ و خط و فرم تکیه کرد؛ تابلوی اتاق قرمز[۱۰] (۱۹۰۸ـ۱۹۰۹؛ ارمیتاژ، سنپترزبورگ)، نمونهای است از این دست.
ماتیس از اوایل ۱۸۹۹، به مجسمهسازی نیز رو آورد، و در سالهای بعد با حجمنمایی[۱۱] آزاد و نامتعارف طبعآزمایی کرد. مجموعۀ نقشبرجستۀ مفرغی[۱۲] با نام پُشت[۱۳] (۱۹۰۹ـ۱۹۲۹)، از مشهورترین مجسمههای اوست. در مقام یک گرافیست، باسمۀ تیزابی[۱۴]، لیتوگراف[۱۵]، و گراوورهای چوبی[۱۶] را پدید آورد، ازجمله چاپنقش سنگی ایرانی، بازگشت به تاهیتی (۱۹۳۰، موزۀ هنرهای معاصر تهران)؛ نیز برای اشعار مالارمه[۱۷]، اولیس[۱۸] اثر جیمز جویس[۱۹]، و کتابهای دیگر تصویرسازی کرد. طراحی صحنه و لباس بالۀ روس دیاگیلف[۲۰] را نیز برعهده گرفت. نیز نمازخانۀ دومینیکنها[۲۱] را در وانس[۲۲]، حوالی نیس[۲۳]، طراحی کرد و ساخت؛ این بنا که در ۱۹۵۱ در زمرۀ اماکن مقدس درآمد، از آثار مهم متأخر است که در آن، یک درونخانۀ مذهبی بهشیوهای کاملاً مدرن تزیین شده است.
![](/images/thumb/1/1b/38005700-2.jpg/300px-38005700-2.jpg)
ماتیس حدود ۱۹۱۰، شیفتۀ ظرافتهای خیرهکنندۀ هنر ایرانی شد، و با پروراندن هماهنگی رنگی، و سادگی تزیینی خطوط و سطوحِ این هنر، از کوبیسم، مکتبی که پس از فوویسم نامش بر سر زبانها افتاد، دوری گزید و هرگز مجذوب آن نشد. چند سالی به گوشهوکنار جهان سفر کرد و در ۱۹۱۷ در نیس اقامت گزید، و نقاشیاش را به کشیدن درونخانههای مدیترانهای، نقش اشیا، و زنان حرمسرا، منحصر ساخت. ایجاز بسیار، رنگهای درخشان، و استفادۀ آزادانه از نقوش پارچهها بهمنزلۀ عنصر فرعیِ تزیینی، مشخصۀ آثار متأخر اوست.
![](/images/thumb/2/26/38005700.jpg/300px-38005700.jpg)
- ↑ fauvism
- ↑ The Dance
- ↑ Hermitage
- ↑ abstract
- ↑ collage
- ↑ gouaches découpées
- ↑ Impressionism
- ↑ post-Impressionism
- ↑ cubism
- ↑ The Red Room
- ↑ modelling
- ↑ bronze
- ↑ The Back
- ↑ etching
- ↑ lithograph
- ↑ wood-engravings
- ↑ Mallarmé
- ↑ Ulysses
- ↑ James Joyce
- ↑ Diaghilev’s Ballets Russes
- ↑ Dominicans
- ↑ Vence
- ↑ Nice