ماهواره
ماهْواره (satellite)
(یا: قمر مصنوعی) هر جسم کوچکی که بر گرد جسم بزرگتری مدارپیمایی کند. قمرهای طبیعی[۱]، که به دور سیاره[۲]ها میگردند، قمر[۳] نامیده میشوند. کاوشگرهایی فضایی به مقصد قمرهای طبیعی از جمله ماهِ زمین، دیموس[۴] مریخ، و ایو[۵] و گانیمید[۶] و اروپایِ مشتری فرستاده شدهاند. در ۱۹۵۷، اتحاد شوروی نخستین ماهوارۀ مصنوعی، اسپوتینک ۱[۷] را به مداری بر گرد زمین فرستاد. ماهوارهها در علوم، ارتباطات، پیشبینی وضع هوا، و امور نظامی و جاسوسی کاربرد دارند. آنها قادرند دادههایی را از یک نقطه به نقطۀ دیگری در زمین و یا از فضا به زمین ارسال کنند. چند هزار ماهوارۀ مصنوعی بر گرد زمین مدارپیمایی میکند که بعضی از آنها ماهوارههای فعالاند، بعضی ماهوارههاییاند که عمر کاریشان سپری شده است، و تعدادی هم بخشهای جدا شدۀ موشکهایند. درخشانترین ماهوارهها را میتوان با چشم غیرمسلح دید. ماهوارهها سرانجام به جوّ زمین باز میگردند و معمولاً براثر اصطکاک میسوزند، امّا گاهی بقایای آنها، مثل بقایای اسکایلب[۸] و سالیوت هفت[۹]، به زمین سقوط میکند. در ۱۹۹۷، ۳۰۰ ماهوارۀ فعال به دور زمین میچرخید که اکثر آنها کاربریهای ارتباطاتی داشتند.