مراعات نظیر

مُراعات نظیر

(یا: مراعات‌النظیر؛ تناسب؛ به‌معنی حق کسی را رعایت‌کردن) در اصطلاح بدیع، تناسب میان کلمات و تعبیرات، چنان‌که گویی این کلمات و تعبیرات پاره‌هایی از یک کل باشند و میانشان رابطه‌ای مفهومی یا تصویری باشد. مانند «شام» و «نیمروز» (خراسان) و «زنگبار» و «چین» که همگی مناطقی جغرافیایی‌اند اما شاعر، با کمک ایهام، آن‌ها را در کنار هم قرار داده است: ای شام طرّه‌های تو سرحدّ نیمروز/وی زنگبار زلف تو اندر درون چین (کمال‌الدین اسماعیل). در مراعات نظیر کلمات و تعبیرات در یک زمینه‌اند یا مربوط به یک قصه‌اند: بهار و سرو و گل و سوسن ای بهار بتان/چو در کنار منی، جمله در کنار من است (ادیب صابر).