مطلع الشمس
مَطْلَعُ الشَّمْس
کتابی به فارسی، در جغرافیای تاریخی ایالت خراسان، نوشتۀ محمدحسن‌خان اعتمادالسلطنه. این کتاب در حقیقت به منزلۀ دنبالۀ کتاب مرآت‌البلدان است و چون مؤلف در تدوین مرآت به حرف «خاء» رسید، به‌مناسبت سفرش به خراسان در رکاب ناصرالدین‌شاه قاجار، تألیفی مستقل را به ایالت خراسان اختصاص داد و، به اعتبارِ شرق بودنِ خراسان، آن را مطلع‌الشمس نامید. مؤلف در این اثر به‌تفصیل به تاریخ خراسان، و به‌ویژه شهر مشهد، پرداخته و اطلاعاتی باارزش دربارۀ راه‌ها و منازل، مزارات، مساجد و بقاع خراسان عرضه کرده و آستان قدس رضوی، صحن‌ها، رواقها، حرم، عمارات، غرفه‌ها، تزئینات و تذهیبات را شرح کرده است. کتاب همچنین شامل شرح حال برخی از مشاهیر رجال خراسان بوده و فهرستی از کتاب‌های آستان قدس در پایان جلد دوم کتاب آمده است. بخش اعظم این اثر نیز به قلم شمس‌العلمای عبدرب آبادی و زندگی‌نامه‌ها، اشعار و برخی جزئیات دیگر نیز به قلم محمدحسین فروغی است. کتاب در سه جلد به‌چاپ رسیده (تهران، ۱۳۰۰ـ۱۳۰۲ق) و در ۱۳۶۲ش افست شده است.