موشح

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

موشح acrostic

در یونانی «آکروستیک» به‌معنی «در انتهای خط یا ردیف». چند سطر، معمولاً چند بیت، که چون حروف اول آن‌ها را از بالا به پایین بچینیم یک کلمه، عبارت، یا جمله ساخته شود. موشح فرد[۱] تنها با حروف آغازین هر سطر از شعر و موشح زوج[۲] با حروف آغازین و پایانی، هردو، ساخته می‌شود. ائوسبیوس[۳] (قرن 4م) در، زندگی‌نامۀ کنستانتین[۴]، ابیاتی به یونانی آورده است که حروف اول آن‌ها کلمات زیر را تشکیل می‌دهند: Iesous Christos Theou Uios Soter (عیسای مسیح پسر خدا منجی)؛ و حروف اول خود این کلمات هم واژۀ ichthus را می‌سازند که به معنای «ماهی» است و بعدها بار عرفانی پیدا کرد. کمدی‌های پلاوتوس[۵] هرکدام با خلاصه‌ای از نمایش آغاز می‌شوند که حروف اول کلمات آن بر روی هم نام نمایش‌نامه را می‌سازند. مشهورترین موشح‌های انگلیسی را در سرودهای آسترایا[۶] (1599) اثر جان دیویزیس[۷] می‌یابیم که در مدح ملکه (الیزابت او) سروده شده و مشتمل بر 26 قطعه شعر است. هر شعر 16 سطر یا مصراع دارد که حروف اول آن‌ها کلمات "Elisabetha Regina" (ملکه الیزابت) را می‌سازند. نمونۀ استادانه و جدیدتر، غزل «معما[۸]» از ادگار آلن پو است.



  1. single acrostic
  2. double acrostic
  3. Eusebius
  4. Life of Constantine
  5. Plautus
  6. Hymnes of Astraen
  7. John Davies
  8. An Enigma