نبرد ینا
نبرد یِنا (Battle of Jena)
(یا: نبرد آورشتات[۱]) از جنگهای ناپلئون. پیروزی همهجانبۀ فرانسه بر ارتشهای متفق پروس و ساکسون در ۱۴ اکتبر ۱۸۰۶، در ینای، آلمان، ۹۰کیلومتری جنوب غربی لایپزیگ[۲]. تلفات پروسیها و ساکسونها به حدود ۴۰هزار سرباز و ازدستدادن ۲۰۰ عراده توپ رسید، در حالی که فرانسویها ۱۴هزار کشته دادند. ناپلئون قوای پروس را چنان درهم شکست که آنان نتوانستند از پیشروی او بهسوی برلین جلوگیری کنند؛ این فاجعه به اصلاح و تجدید سازمان کامل ارتش پروس انجامید، که شالودۀ قدرت نظامی آیندۀ آن را بنیاد نهاد. اتریش از مدتی قبل درپی جلب کمک پروس در جنگ برضد ناپلئون بود، اما پروس سرانجام وقتی به ناپلئون اعلان جنگ داد که او در راه برگشت از اوسترلیتز[۳]، به فرانسه بود. ناپلئون فوراً واکنش نشان داد: هنگامیکه سپاهش در نزدیکی وورتسبورگ[۴] مشغول استراحت بود، او دستور پیشروی بهسوی شمال را صادر کرد. دوکِ برونْسْویک[۵]، فرمانده سپاه پروس، با ۱۴۳هزار سرباز بهسمت جنوب حرکت کرده بود و نیروی دیگری شامل ۴۴هزار سرباز پروسی، به فرماندهی شاهزاده هوهنلوهه[۶]، نیز در مسیر جنوب در حال پیشروی بود. این دو نیرو نزدیک وایمار[۷] بههم پیوستند و سپس هر یک مسیر جداگانهای را پیش گرفتند: برونسویک بهسوی ناومبورگ[۸] و هوهنلوهه بهسوی ینا. ناپلئون سپاه خود را دو گروه کرد؛ مارشال لوئی داوو[۹] را بههمراه ۲۷هزار سرباز در نزدیکی آورشتات مستقر کرد تا برونسویک را در بین راه متوقف کنند و بقیۀ سپاه خود را، که متشکل از حدود ۵۶هزار سرباز بود، در نزدیکی ینا آرایش داد تا با هوهنلوهه مقابله کنند. سپس، ناپلئون تصمیم گرفت نیروهایش را بهسمت شمال تغییر مسیر دهد و با نیروی برونسویک در محلی رویاروی شود، که داوو از آن دفاع میکرد. هیچ یک از قوای پروس نه آموزشهای خاص دیده بودند و نه تجربۀ کافی داشتند و هنگامی که ناپلئون سپاه هوهنلوهه را تارومار کرد، داوو نیز نیروی برونسویک را شکست داد.