نمس
نِمْس (mongoose)
(یا: خدنگ) هر یک از جانوران متعلق به گروه پستانداران[۱] گرمسیری گوشت‌خوار. نمس هندی[۲] (Herpestes mungo) رنگی مایل به خاکستری، طولی حدود ۵۰ سانتی‌متر و دمی طویل دارد. نمس هندی را می‌توان رام کرد و اغلب به‌سبب این که قادر به کشتن مار است آن را نگه می‌دارند. نظیر مارها، گیرنده‌های استیل کولین[۳] که اعصاب نمس و سلول‌های عضلانی را به‌هم وصل می‌کند، تحت تأثیر سم قرار نمی‌گیرد. جنس‌های Herpestes، Ichneumia و جنس‌های وابسته دیگر در خانوادۀ نمس‌ها[۴] قرار دارند. اغلب نمس‌ها اجتماعی نیستند اما نمس راه راه[۵] (Mungos mungo) بسیار اجتماعی است و در گروه‌های ۱۵ تا ۴۰ تایی زندگی می‌کند. نمس‌ها از خزندگان کوچک و بی‌مهرگان تغذیه و حدود ۶۰درصد اوقات روز را صرف این کار می‌کنند. نمس دم سفید[۶] (Ichneumia albicaula) در افریقای مرکزی با دم پرپشت خاکستری یا سفیدش تشخیص دادنی است. در ایران دو نوع خدنگ یا نمس یا موش‌خرما وجود دارد، یکی خدنگ بزرگ Herpestes edwardsii و دیگری خدنگ کوچک Herpestes javanicus.