نیکوتین
نیکوتین (nicotine)
آلکالوئید[۱] یا ترکیب نیتروژنداری حاصل از برگهای خشک توتون (Nicotiana tabacum). روغنی بیرنگ و محلول در آب است که در معرض هوا بهرنگ قهوهای درمیآید. نیکوتین در دخانیات یافت میشود و مادهای تخدیرکننده است. این ماده بدن را تحریک به مصرف مجدد میکند، بهطوری که در فرد احساس نیاز به استعمال دخانیات بهوجود میآید. از اینرو، نیکوتین را معمولاً مادهای اعتیادآور بهحساب میآورند. (← اعتیاد). کسانی که دخانیات مصرف میکنند میدانند که ترک سیگار، با تلاش فراوان هم، بسیار مشکل است. مسئلۀ دیگر این است که در دخانیات، مواد شیمیایی دیگری وجود دارد که باعث بروز بیماری و در نهایت مرگ زودرس میشوند. نیکوتین بهمنزلۀ حشرهکش[۲] نیز بهکار میرود. نیکوتین خالص یکی از قویترین سمهای شناخته شده است. نام نیکوتین برگرفته از نام ژاک نیکوت[۳]، سیاستمدار فرانسوی قرن ۱۶، است که نخستینبار تنباکو را به فرانسه آورد.