هاله نور
هالِۀ نور (halo)
در آثار هنری، حلقۀ نور دور سر قدیسان یا شخصیت‌های مقدس. تاج خورشید[۱] هم نامیده می‌شود، به‌ویژه زمانی که همۀ پیکره را دربر گیرد. هالۀ نور، احتمالاً برگرفته از هنر مصر است که در آن قرصِ خورشید تابان در پشت سر آتون، خدای خورشید[۲]، می‌درخشد. همچنین در بسیاری از روایات، قدیسان مسیحی با چهره‌های نورانی متجلّی می‌شوند، که مشابه تجلّی مسیح است. هالۀ نور (یا هالۀ تقدّس[۳]) در هنرِ هند، مشرق‌زمین، یونان و روم باستان، و از حدود قرن ۵م در سراسر اروپا، به‌منزلۀ نماد قِداست به‌کار می‌رفته است. در هنر بیزانسی[۴] نشانۀ قدرت بوده، و در بازنمایی شیطان[۵] و دیگر مظاهر نیرومند شرّ تصویر می‌شده است. بسیاری از امپراتوران رومی با تاج نورافشان آسمانی یا هالۀ تقدّس تصویر شده‌اند. شکل متداول هالۀ تقدس مدوّر است؛ گاه از دوایر هم‌مرکز، گاه از یک خط راست، یا شعاع‌هایی منشعب از سر، تشکیل می‌شود. هالۀ سه‌گوش یا چلیپایی بر یکی از سه شخصیت تثلیث مسیحی[۶]، و هالۀ چهارگوش بر زنده‌بودن صاحب تصویر دلالت دارد. هالۀ تقدّس معمولاً با طلا و گاه نیز با رنگ‌های دیگر تصویر می‌شد. پس از رنسانس[۷]، هاله‌ها را در رنگ‌های روشن‌تر می‌کشیدند و گاه در متن نقاشی محو می‌کردند. هاله‌های روی سر مجسمه‌ها، به‌خصوص هنگامی‌که به‌حالت افقی و صاف قرار می‌گیرند، احتمالاً برای جلوگیری از آلوده‌شدن توسط پرندگان تعبیه شده‌اند.