هشام بن عمرو فوطی

هِشامِ بن عَمْرو فُوَطی ( ـ ۲۲۶ق)
متکلم معتزلی و مؤسس فرقۀ هشامیه. از مردم قبیلۀ عرب بنوشیبان و از شاگردان ابوهذیل علاف و ابوعلی اسواری بود و در روزگار مأمون خلیفۀ عباسی می‌زیست. بسیار سفر می‌کرد و از این‌روی با جوامع معتزلی بیرون از عراق در ارتباط بود و با هواخواهان خود مکاتبه داشت. فُوَطی عقاید کلامی مهمی نوشت که به‌دست شاگردش عِباد بن سلمان گسترش یافت. از مبالغه‌های او آن است که خدا مردمان مؤمن را با هم دوست نگرداند، بلکه این مردم‌اند که به اختیار هم دوست می‌شوند، هرچند در قرآن به صراحت آمده که خداوند الفت در دل مؤمنان انداخته است (قرآن کریم، ۶۳.۸). فوطی مردم را از گفتن بسیاری از چیزها که در قرآن آمده منع کرد.